съёживаться
1. (корчиться) ску́рчвацца, згіна́цца;
2. (корчиться, сжиматься) ску́рчвацца, згіна́цца; сціска́цца;
3. (морщиться) мо́ршчыцца, змо́ршчвацца; см. съёжиться;
4. страд. ску́рчвацца, згіна́цца; сціска́цца; мо́ршчыцца, змо́ршчвацца; см. съёживать;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пагі́бель², -і, ж.
У выразах: у тры пагібелі гнуцца (сагнуцца) (разм.) —
1) вельмі нізка згінацца (сагнуцца);
2) перан. празмерна ўгоднічаць перад кім-н.; гнуць у тры пагібелі каго (што) — вельмі жорстка ўціскаць, прыгнятаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
искорёживаться разг. караба́ціцца; круці́цца; скру́чвацца; гну́цца, згіна́цца; крыві́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
залубяне́ць, ‑ее; зак.
Разм. Стаць цвёрдым, нягнуткім, каляным. Сівер абдаў .. [Рамана] парошай; адразу залубянела вопратка, не сталі згінацца рукі. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разныкаць ’вымусіць часта згінацца’ (Юрч. СНЛ). Да ны́каць 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нягі́бкі, ‑ая, ‑ае.
1. Няздольны лёгка гнуцца, згінацца; пруткі. Нягібкі дрот. Нягібкае вецце. // перан. Бедны на адценні, невыразны (пра голас, мову і пад.).
2. перан. Які няўмела, марудна рэагуе на пэўныя абставіны, умовы. Нягібкі розум. Нягібкая палітыка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нягну́ткі, ‑ая, ‑ае.
Які не можа згінацца, гнуцца. На кароткіх прывалах [салдаты] падалі ў снег, скручвалі нягнуткімі пальцамі цыгаркі. Марціновіч. Нават дзядзька Каленік з маўклівым Фрэдам знялі чорныя, нягнуткія, быццам бляшаныя, фартухі і дапамагалі збіраць сцены дома. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Кле́пы: клепое дрэво ’крывое дрэва’ (Маш.). Рэгіянальны балтызм. Параўн. літ. klypti ’згінацца, скрыўляцца’ (Лекс. Палесся, II).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кукшу́т ’жмуркі (назва гульні)’. Параўн. літ. kukti ’згінацца’ (Сл. паўн.-зах., 2, 563). Параўн. яшчэ літ. kukštuoti ’хутаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гну́цца, гну́ся, гне́шся, гне́цца; гнёмся, гняце́ся, гну́цца; гніся; незак.
1. Прымаць дугападобную, выгнутую форму; схіляцца.
Дрэвы г. да зямлі.
Чалавек гнецца ад цяжкай ношы.
2. Рабіцца няроўным; згінацца.
Ліст жалеза добра гнецца.
3. перан. Траціць стойкасць, паддавацца чыйму-н. уздзеянню.
Г. перад панам.
|| зак. пагну́цца, 1 і 2 ас. адз. звычайна не ўжыв., -гне́цца; -гнёмся, -гняце́ся, -гну́цца і сагну́цца, -гну́ся, -гне́шся, -гне́цца; -гнёмся, -гняце́ся, -гну́цца; -гніся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)