абсалюты́зм, -у, м.
Форма дзяржаўнага кіравання, пры якой вярхоўная ўлада цалкам належыць самадзяржаўнаму манарху; неабмежаваная манархія.
|| прым. абсалюты́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цэнзу́ра, -ы, ж.
Сістэма дзяржаўнага нагляду за друкам і сродкамі масавай інфармацыі.
Ваенная ц.
Дазволена цэнзурай.
|| прым. цэнзу́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
путч, -у, мн. -ы, -аў, м. (кніжн.).
Спроба дзяржаўнага перавароту, а таксама арганізаваны групай змоўшчыкаў сам пераварот.
|| прым. путчы́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ве́дамства, -а, мн. -ы, -аў, н.
Установа або сукупнасць устаноў, што абслугоўваюць якую-н. сферу дзяржаўнага кіравання.
Ваеннае в.
Таможнае в.
|| прым. ве́дамасны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэспу́бліка, ‑і, ДМ ‑ліцы, ж.
Форма дзяржаўнага кіравання, пры якой вярхоўныя дзяржаўныя ўлады выбіраюцца на пэўны тэрмін, а таксама краіна з такім дзяржаўным ладам.
•••
Буржуазная дэмакратычная рэспубліка — форма дзяржаўнага кіравання, пры якой сапраўдная ўлада належыць буржуазіі.
Народная дэмакратычная рэспубліка — форма дзяржаўнага кіравання сацыялістычнага тыпу, палітычную аснову якой складаюць народныя сходы і народныя саветы.
Савецкая сацыялістычная рэспубліка — форма дзяржаўнага кіравання, калі ўся ўлада належыць працоўным у асобе Саветаў народных дэпутатаў, якія складаюць палітычную аснову дзяржавы.
[Лац. respublica.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мана́рхія, -і, мн. -і, -хій, ж.
Форма дзяржаўнага кіравання, пры якой вярхоўная ўлада належыць адной асобе — манарху, а таксама дзяржава з такой формай кіравання.
○
Абсалютная манархія — дзяржава, у якой уся ўлада належыць толькі манарху.
Канстытуцыйная манархія — форма дзяржаўнага ладу, пры якім улада манарха абмежавана канстытуцыяй.
Саслоўная манархія — форма феадальнай дзяржавы, пры якой улада манарха спалучаецца з органамі саслоўнага прадстаўніцтва дваран, духавенства і гараджан.
|| прым. манархі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
міністэ́рства, -а, мн. -ы, -аў, н.
1. Орган дзяржаўнага кіравання асобнай сферы дзейнасці.
М. культуры.
2. зб. У сістэме парламентарызму: састаў міністраў дадзенага ўрада.
|| прым. міністэ́рскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
інфля́цыя, -і, ж.
Празмернае (у адносінах да дзяржаўнага залатога запасу) павелічэнне колькасці папяровых грошай, што знаходзяцца ў абарачэнні ў краіне, якое выклікае іх абясцэньванне.
|| прым. інфляцы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
канстыту́цыя¹, -і, мн. -і, -цый, ж.
Асноўны закон дзяржавы, які вызначае асновы грамадскага і дзяржаўнага ладу, сістэму дзяржаўных органаў, правы і абавязкі грамадзян.
К.
Рэспублікі Беларусь.
|| прым. канстытуцы́йны, -ая, -ае.
К. лад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
выхава́нец, -нца, мн. -нцы, -нцаў, м., каго-чаго або чый.
Той, хто выхоўваецца ці навучаецца дзе-н.
В.
Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта.
В. сувораўскага вучылішча.
|| ж. выхава́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)