высно́ва, ‑ы; Р мн. ‑сноў; ж.
Вывад, заключэнне. Зрабіць выснову. □ [Карызна] ужо дасканала праверыў свае .. адносіны, свае пачуцці да.. [жонкі] і зрабіў рашучую канчатковую выснову. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Віртуо́з ’артыст, які дасканала валодае тэхнікай свайго майстэрства’ (БРС, КТС). Запазычана з рус. виртуо́з (Крукоўскі, Уплыў, 76) < франц. virtuose < іт. virtuoso ’выдатны, моцны, дабрачынны’ (Шанскі, 1, В, 103–104). Фасмер (1, 319 выводзіць рус. лексему з іт. virtuoso < лац. virtus ’дабрачыннасць’. Сюды ж віртуозны, віртуознасць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аб’ектыві́сцкі, ‑ая, ‑ае.
Звязаны з аб’ектывізмам (у 2 знач.). Аб’ектывісцкі погляд на гісторыю, а Максім Багдановіч дасканала разумеў згубны для мастацтва халодна-абыякавый, аб’ектывісцкі падыход да жыццёвых з’яў. Майхровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́верыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.
Дасканала праверыць дакладнасць, акуратнасць чаго‑н. Выверыць рукапіс. Выверыць вагу перад узважваннем. □ Пан палкоўнік не мог цалкам аддацца сваім стратэгічным практыкаванням і выверыць свой план. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сна́йпер, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Спецыяльна падрыхтаваны стралок вышэйшай кваліфікацыі, які дасканала валодае майстэрствам выключна трапнай стральбы, маскіроўкі і назірання і звычайна паражае цэль з першага стрэлу.
С., як правіла, узброены вінтоўкай з аптычным прыцэлам.
2. перан. Той, хто дзейнічае трапна і дакладна.
На футбольным полі ён — с.
|| прым. сна́йперскі, -ая, -ае.
С. агонь (трапны, дакладны).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
палігло́т, ‑а, М ‑лоце, м.
Чалавек, які ведае многа моў. Сапраўдным паліглотам свайго часу быў другі буйны дзеяч беларускай культуры — паслядоўнік Скарыны Сымон Будны, які.. дасканала авалодаў беларускай, польскай, царкоўнаславянскай, грэчаскай, лацінскай і стараяўрэйскай мовамі. Жураўскі.
[Ад грэч. polý — многа і glōtta — мова.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зубо́к, ‑бка, м.
1. мн. зубкі, ‑бак. Памянш. да зуб (у 1 знач.).
2. мн. зубкі, ‑оў. Долька ў галоўцы часнаку. Зубок часнаку.
•••
На зубок — дакладна, дасканала (вывучыць, ведаць і пад.). Савецкую і партыйную работу ў мірных умовах Галай ведаў на зубок. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́рабіць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак., што.
1. Зрабіць, выпрацаваць з чаго-н.; выпусціць.
Завод вырабіў многа станкоў.
2. Апрацаваць дубленнем.
В. авечую шкуру.
3. Выканаць пэўную колькасць работы; выпрацаваць.
В. норму.
4. Добра падрыхтаваць для пасеву, пасадкі (глебу).
В. поле.
5. Дасканала зрабіць; змайстраваць.
В. ліштвы.
6. Запэцкаць, сапсаваць што-н. неахайным абыходжаннем (разм.).
В. паліто ў смалу.
|| незак. вырабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. вы́раб, -у, м. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ідэа́льна, прысл.
1. Прысл. да ідэальны (у 2, 3 знач.).
2. (у спалучэнні з дзеясловам). Вельмі добра, дасканала. Праекты таксама выглядалі ідэальна і прыгожа. Карпаў. // (у спалучэнні з прыметнікам). У вышэйшай ступені, абсалютна, зусім. Вудзільна, якім карыстаюцца пры лоўлі з паплаўком, павінна быць моцным, пругкім і ідэальна прамым. Матрунёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тапагра́фія, ‑і, ж.
1. Раздзел геадэзіі, які вывучае паверхню зямлі і сродкі яе вымярэння і перадачы на плане або карце.
2. Паверхня якой‑н. краіны або мясцовасці і ўзаемнае размяшчэнне яе пунктаў, частак. Тапаграфія горада. □ У гэтай справе выключную ролю павінны былі адыгрываць партызаны, дасканала ведаўшыя тапаграфію месца. Колас.
[Ад грэч. topos — месца і graphō — пішу.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)