факто́рыя, -і, мн. -і, -рый, ж.

1. Гандлёвая кантора і пасяленне еўрапейскіх купцоў у каланіяльных краінах.

2. Гандлёвы і нарыхтоўчы пункт у аддаленых прамысловых раёнах.

Пушная ф. на Поўначы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Тачкава́я ’прадаўшчыца’ (Сл. рэг. лекс.), тачка́рка ’тс’ (Сцяшк. Сл.). Вытворныя ад рус. то́чка ’магазін, гандлёвая кропка’, торго́вая то́чка ’гандлёвы пункт’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кансігна́тар, ‑а, м.

Спец. У капіталістычных краінах — гандлёвы пасрэднік, які прадае тавар, прывезены з-за мяжы для продажу па камісійных умовах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

коміваяжо́р, ‑а, м.

Раз’язны гандлёвы агент фірмы ў капіталістычных краінах, які заключае гандлёвыя пагадненні і мае пры сабе ўзоры тавару, прэйскуранты, каталогі і пад.

[Фр. commis voyageur.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аташэ́, нескл., м.

Службовая асоба пры дыпламатычным прадстаўніцтве, якая з’яўляецца спецыялістам-кансультантам у якой‑н. галіне. Вайсковы, гандлёвы аташэ. // Малодшы дыпламатычны ранг (у ведамстве замежных спраў).

[Фр. attaché.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

порт¹, -а, М -рце, мн. парты́, -о́ў, м.

Месца з засцярожанай воднай прасторай, спецыяльна абсталяванае для стаянкі, пагрузкі, разгрузкі і рамонту суднаў, а таксама прыморскі горад з такім спецыяльна прыстасаваным месцам.

Рачны п.

Гандлёвы п.

○

Паветраны порт — тое, што і аэрапорт.

|| прым. парто́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дагаво́р, ‑у, м.

Пісьмовае або вуснае пагадненне, умова аб узаемных абавязацельствах. Мірны дагавор. Гандлёвы дагавор. Дагавор аб узаемадапамозе. Заключыць дагавор.

•••

Калектыўны дагавор — пагадненне, заключанае паміж адміністрацыяй і прафсаюзнай арганізацыяй якога‑н. прадпрыемства.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саю́з, -а і -у, мн. -ы, -аў, м.

1. -у. Цеснае аб’яднанне, сувязь дзвюх або некалькіх асоб, груп і пад.

Сяброўскі с.

Раённы с. паляўнічых.

2. -у. Аб’яднанне, пагадненне арганізацый, дзяржаў для сумесных дзеянняў.

Ваенны саюз.

Гандлёвы саюз.

3. Назва дзяржаў, грамадскіх арганізацый, таварыстваў, партый, класаў.

С.

Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік.

Прафесійны с.

С. рабочых і сялян.

С. кампазітараў.

|| прым. саю́зны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

торгу́ющий

1. прич. які́ (што) гандлю́е; які́ (што) таргу́е; см. торгова́ть;

2. прил. гандлёвы;

торгу́ющие организа́ции гандлёвыя арганіза́цыі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

го́рад, -а, мн. гарады́, гарадо́ў, м.

1. Буйны населены пункт, адміністрацыйны, прамысловы, гандлёвы і культурны цэнтр.

Сталічны г.

Г. на Дзвіне.

Жыць за горадам.

2. Населенае месца, абгароджанае і ўмацаванае сцяной (гіст.).

Старажытны славянскі г.

3. У розных рухомых гульнях (напр., лапта, гарадкі) месца, лагер кожнай каманды.

|| памянш. гарадо́к, -дка́, мн. -дкі́, -дко́ў, м. (да 1 знач.).

|| прым. гарадскі́, -а́я, -о́е.

Гарадская гаспадарка.

Гарадскія будынкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)