гало́п, -а і -у, м.
1. -у. Бег каня наўскач.
Скакаць галопам.
2. -а. Даўнейшы танец, а таксама музыка да яго.
Зайграй г.
|| прым. гало́пны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адскака́ць, -скачу́, -ска́чаш, -ска́ча; -скачы́; зак.
1. Скончыць скакаць.
А. на адной назе.
2. Выканаць танец; станцаваць.
Цэлы вечар адскакаў.
А. казачка.
3. Праехаць на кані якую-н. адлегласць галопам.
Адскакаў на гнядым пяць кіламетраў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
угало́п, прысл.
Самым хуткім алюрам, галопам. [Андрушка] ўсхапіўся на сядло, прышпорыў каня і аж угалоп пусціўся па вуліцы. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Наўгру́нь ’галопам’ (бялын., Янк. Мат.), наўгру́м ’навыперадкі’ (Сцяшк. Сл.). Гл. угру́нь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
наўгало́п, прысл.
Наўскач, галопам; вельмі хутка. Конь узвіўся на дыбы, пераскочыў лужыну і памчаў наўгалоп. Сіняўскі. Невялікі дарашаваты конік стараўся з усіх сіл і імчаў наўгалоп. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Галёпам ’галопам’ (Шат.). Запазычанне з польск. galopem ’тс’ (ад galop ’галоп’, а гэта з франц.; параўн. галоп).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
узмахну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Парывіста махнуць чым‑н. Узмахнуць рукамі. Узмахнуць вёсламі. □ Птушка ўздрыгнула, узмахнула крыламі. Арабей. Міхась узмахнуў лазінай і галопам паляцеў па гасцінцы. Дайліда.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Наўчва́ль ’галопам (пра хуткі бег каня)’ (беласт., Ніва, 10 жніўня 1980 г.), науджвил ’тс’ (пін., Жыв. сл.). Гл. учвал.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Наўскапыта́ ’наўскач, галопам’ (Колас, ТСБМ). Да капыт (гл.), магчыма, ад ускапы́ціць ’узараць зямлю капытамі’ або скапы́ціцца ’зачапіцца капытом, нагою пры бегу’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ры́ссю, прысл.
1. Алюрам, сярэднім паміж галопам і шагам (пра каня). Конь бяжыць рыссю, і колы аж глушаць вуліцу. Баранавых.
2. Разм. Хутка, бягом. Па дарозе ад Нёмана рыссю ідзе сувязны. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)