вы́слаць
‘да высылаць’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
вы́шлю |
вы́шлем |
| 2-я ас. |
вы́шлеш |
вы́шлеце |
| 3-я ас. |
вы́шле |
вы́шлюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
вы́слаў |
вы́слалі |
| ж. |
вы́слала |
| н. |
вы́слала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
вы́шлі |
вы́шліце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
вы́слаўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
навытраса́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Трасучы, высылаць, выкінуць многа чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́церушыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; зак. што.
Разм. Трасучы, высылаць, выкінуць (што‑н. дробнае, сыпкае). Выцерушыць тытунь з кісета.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штоме́сяц, прысл.
Кожны месяц. Жывы і здаровы Андрэй Барысавіч Чужакоў пісаў, што разумее, як цяжка маці матэрыяльна, і згодзен штомесяц высылаць ёй грошы. Мехаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́бухаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм.
1. што. Выліць, высылаць усё адразу. Выбухаць усю ваду.
2. Вырасці, стаць вялікім. [Светлік:] — У два чалавечыя росты выбухалі канапелькі, як лес гулі. Лынькоў.
выбуха́ць, ‑ае.
Незак. да выбухнуць 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ругава́ць ’турбаваць, крануць, паварушыць (саркастычна)’ (маладз., Янк. Мат.). З польск. rugować ’высылаць, караць вінаватых’ < rug ’высылка, пакаранне вінаватых’, запазычана з гарадскога нямецкага права, дзе Rüge ’вымова’, rügen ’вымаўляць, рабіць вымову’ (Брукнер, 468). У якасці зыходных формаў падаюць с.-в.-ням. rüggen, rucken, rücken (Нававейскі, Zapożyczenia, 261). Сюды ж ст.-бел. рукгованъе ’высяленне’ (Ст.-бел. лексікон).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
павысыпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. што. Высылаць усё, многае. Павысыпаць двары пяском. □ Твае ж патроны без пораху. Я павысыпаў з іх увесь порах. Баранавых.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), без дап. Разм. Выйсці, выбегчы ў мностве. Поезд спыніўся. Павысыпалі з вагона Хлопцы, дзяўчаты, нібы птушаняты з гнязда. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усыла́ть несов.
1. (посылая, удалять) пасыла́ць; (высылать) высыла́ць; (отсылать) адсыла́ць; (засылать) засыла́ць; (ссылать) ссыла́ць;
2. (посылать за чем-л.) разг. пасыла́ць (па што);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́сылка, ‑і, ДМ ‑лцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. высылаць — выслаць 1 (у 2 знач.).
2. Мера пакарання. Тры гады назад, адбываючы высылку ў Сімбірскай губерні, ён напісаў баладу пра пакуты маладога вявня... Мехаў.
3. Р мн. ‑лак. Разм. Месца ссылкі. [Вера:] — Пасля Лютаўскай рэвалюцыі .. [муж] вярнуўся з высылкі, і яны пачалі жыць зноў разам. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́валіць 1, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.
1. Пераварочваючы, прымусіць выпасці, упасці. Вываліць седакоў з саней.
2. што. Разм. Выйсці, выехаць натоўпам. Тры суседнія вёскі: Некрашы, Баркі і Міцькі, як згаварыўшыся, вывалілі ў лес. Лобан.
3. што. Вылажыць, высылаць што‑н. адкуль‑н. Вываліць на стол усё, што было ў кішэнях. // перан. Расказаць пра што‑н. з усімі падрабязнасцямі.
4. што. Разм. Высунуць. Вываліць язык.
вы́валіць 2, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.
Зрабіць шляхам валення (пра сукно).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)