вы́легчыць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
вы́легчу |
вы́легчым |
| 2-я ас. |
вы́легчыш |
вы́легчыце |
| 3-я ас. |
вы́легчыць |
вы́легчаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
вы́легчыў |
вы́легчылі |
| ж. |
вы́легчыла |
| н. |
вы́легчыла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
вы́легчы |
вы́легчыце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
вы́легчыўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́холостить сов.
1. (кастрировать) вы́пакладаць, спаклада́ць, вы́легчаць, кастры́раваць;
2. перен. вы́пусташыць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кастри́ровать сов. и несов. кастры́раваць; сов. (ещё) спаклада́ць, вы́легчаць; несов. (ещё) паклада́ць, лягча́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Скастры́ць 1 ‘вылегчаць, выкласці’ (Барад.). Магчыма, архаізм, што узыходзіць да прасл. *kostriti, для якога Трубачоў (ЭССЯ, 11, 162) адмаўляе сувязь з балк.-лац. castro ‘рэзаць, пакладаць’, ці да *kostyrь (да *kes‑/*kos‑ ‘рэзаць’, гл. БЕР, 2, 666). Ва ўсякім разе, можна дапусціць уплыў слоў, што ўзыходзяць да названых форм, на вытворнае ад русізма кастри́ровать пры народным пакладаць, лягчаць. Гл. наступнае слова.
Скастры́ць 2 (skastryć) ‘закінуць’ (Вяр.). Вярыга (там жа, 18) выводзіць з кастра́ ‘кастрыца’ (< *kostra з шырокім колам значэнняў, гл. ЭССЯ, 11, 158–159), заўважаючы, што ў “polaków litewskich” kostro ‘сажань, касцёр дроў, куча галля’. Семантыка паказвае на магчымую сувязь з *kostriti, параўн. смаг. кастри́ть ‘рубаць дровы’ (Дабр.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)