правалачы́, -лаку́, -лачэ́ш, -лачэ́; -лачо́м, -лачаце́, -лаку́ць; -ло́к, -лакла́, -ло́; -лачы́; -ло́чаны; зак. (разм.).

1. каго-што. Працягнуць волакам.

2. што. Зацягнуць (нітку ў вушка іголкі).

|| незак. правалака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

иго́льный іго́лкавы; см. игла́​ 1;

иго́льное у́шко ву́шка іго́лкі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рыжу́ха, ‑і, ДМ ‑жусе, ж.

Разм. Пра вельмі рыжую жанчыну або жывёліну. Ды асабліва ўдалася цялушка — Сама рыжуха, белае вушка. Бічэль-Загнетава.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

проу́шина ж., техн. праву́шына, -ны ж.; ву́ха, -ха ср., ву́шка, -ка ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Гама́рка ’вушка ў піле’ (Шатал.) Гл. га́мары.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

у́шко́

1. анат., уменьш.-ласк. ву́шка, -ка ср.;

2. (в иголке и т. п.) ву́шка, -ка ср.;

у́шко́ сапога́ ву́шка бо́та;

3. ушки́ мн., кул. ву́шкі, -шак;

ушки́ из пшени́чной муки́ ву́шкі з пшані́чнай мукі́;

◊

у́шки на маку́шке слых на семяры́х;

за у́шко́ да на со́лнышко погов. за ву́шка ды на со́нейка;

для ми́лого дружка́ и серёжка из ушка́ посл. для мі́лага дру́га і завушні́чка з ву́ха.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Лобік ’вушка кошыка’ (светлаг., Мат. Гом.) утварылася ў выніку пераносу паводле падабенства з лоб 1 ці лоб 2 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

правалачы́, ‑лаку, ‑лачэш, ‑лачэ; ‑лачом, ‑лачаце, ‑лакуць; пр. правалок, ‑лакла, ‑лакло; заг. правалачы; зак., каго-што.

Разм.

1. Працягнуць волакам. [Іван] правалок нагу па траве, стараючыся ступіць як мага натуральней, але гэта яму не дужа ўдалося. Быкаў.

2. Зацягнуць (нітку ў вушка іголкі).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

збан, ‑а, м.

Высокая гліняная пасудзіна, якая звужаецца ўверсе і мае звычайна ручку і носік. Ад сцюдзёнай вады збан пакрыўся халодным потам. Бяганская. Да пары збан ваду носіць: вушка адарвецца і збан разаб’ецца. Прыказка. // Колькасць чаго‑н., што змяшчаецца ў такой пасудзіне. Збан малака.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

со́нейка ср.

1. уменьш.-ласк. со́лнышко;

2. перен. со́лнышко;

◊ за ву́шка ды на с. — погов. за у́шко да на со́лнышко

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)