асно́ва, -ы, мн. -ы, -но́ў, ж.
1. Апорная частка прадмета, каркас, на якім трымаюцца астатнія часткі.
А. машыны.
2. Ніжняя частка якога-н. прадмета або збудавання, падмурак.
Бетонная а.
3. перан. Пачатак, узор, тое галоўнае, на чым будуецца што-н., што з’яўляецца сутнасцю чаго-н.
Эканамічная а. сацыяльнага ладу.
4. мн. Зыходныя, галоўныя палажэнні якой-н. навукі, тэорыі і пад.
Асновы агратэхнікі.
Эстэтычныя асновы паэзіі.
5. Падоўжныя ніткі ў тканіне.
А. палатна.
6. У граматыцы: частка слова без канчатка.
А. слова.
◊
На аснове чаго — зыходзячы з чаго-н., на падставе чаго-н.
Ляжаць (быць) на аснове чаго — быць асноўным у чым-н.
Класці (пакласці) у аснову што, браць за аснову што — браць (узяць) у якасці галоўнага, асноўнага.
|| прым. асно́ўны, -ая, -ае (да 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
платфо́рма, ‑ы, ж.
1. Роўная бетонная, каменная і пад. пляцоўка ўздоўж чыгуначнага палатна на станцыі; перон. Тым часам падыходзіў таварны поезд. Сухавараў і настаўнік выйшлі на платформу. Колас. Кузьма і Марына перайшлі на першую платформу і спыніліся ля кіёска. Корбан. // Узвышаная пляцоўка наогул.
2. Невялікая чыгуначная станцыя; паўстанак.
3. Таварны вагон з невысокімі бартамі без даху. Падышоў і гружаны цягнік: жалезныя платформы з гарматамі, танкамі, некалькі закрытых вагонаў, з дзесятак цыстэрнаў. Лынькоў. Дзе ў вагоне, дзе на платформе, дзе на машыне, дзе пехатою, але Вера цяпер ужо цвёрда вырашыла дабірацца да Варонежа. Кулакоўскі.
4. Вялікая вобласць зямной кары, якой ўласціва малая інтэнсіўнасць тэктанічных рухаў і магматычных праяўленняў.
5. перан. Праграма дзеянняў, сістэма поглядаў, палітычных патрабаванняў якой‑н. партыі, групы. Палітычная платформа.
[Фр. plate-forme.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)