Verbum

закарчане́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Вельмі азяблы, здранцвела ад холаду. [Арцыховіч] апынуўся.. каля цёплай батарэі і, абняўшы яе закарчанелымі рукамі, сцішыўся. Алешка.

заледзяне́лы, ‑ая, ‑ае.

Пакрыты лёдам; абледзянелы. За акном бушавала завіруха, на заледзянелыя шыбы сыпаўся снег. Лупсякоў. // Азяблы, халодны як лёд. Заледзянелыя рукі.

закале́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Замёрзлы, азяблы. Палонныя ўраз скінулі з воза дровы, распрэглі каня і, хукаючы на закалелыя пальцы, .. кінуліся ў хату. М. Ткачоў.

зя́блы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Змёрзлы, азяблы. Асцярожна — стук у дзверы Зяблаю рукою. Колас. Зацвіталі яблыні, Белым цветам крыліся І ніколі, зяблыя, Сцюжам не парыліся. Глебка.

азале́лы, ‑ая, ‑ае.

Змерзлы, азяблы. Я палажыў свае азалелыя рукі на.. [Нініны] нешырокія плечы і маўчаў. Мыслівец. Грукае дзяцел у азалелы ствол. Барадулін. Трывожна сцяўся азалелы ранак. Бічэль-Загнетава.

зме́рзлы і змёрзлы, ‑ая, ‑ае.

1. Які змёрз ад холаду; азяблы, акалелы. [Тэкля] пераначавала галодная і змерзлая. Бядуля.

2. Сапсаваны, пашкоджаны марозам. Змёрзлыя расліны. Змерзлая бульба.

3. Зацвярдзелы ад марозу, холаду; наскрозь прамёрзлы. Змерзлая зямля.

акале́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Змерзлы, моцна азяблы. Акалелыя пальцы. □ Акалелыя да касцей,.. [дзеці] позна вярталіся дамоў, і маці сваімі рукамі, сваім целам сагравала іх, здранцвелых і стомленых, і плакала... Чарнышэвіч.

2. Мёртвы, здохлы (часцей пра жывёлу).

схаладне́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Азяблы. Пятрусь заварушыўся, нацягнуў посцілку на схаладнелыя плечы і заснуў глыбокім сном. Пестрак. // Які стаў халодным. Мерна, роўна шархала .. [Ганна],.. сеяла на слізкую, схаладнелую траву чыстае, як мука, пілавінне. Мележ.

2. перан. Які стаў суровым, строгім. Вочы схаладнелі ад гневу.

замёрзлы і заме́рзлы, ‑ая, ‑ае.

1. Цвёрды, зацвярдзелы ад холаду. Замёрзлая зямля. Замёрзлая гразь. // Пакрыты лёдам, ледзяной коркай. Замёрзлыя вокны. // Сапсаваны марозам, выведзены са строю. Замёрзлая вадакачка.

2. Які загінуў, памёр ад холаду. Дзе ды[хае] крыніца ў кустах ля сяла, душы дзве замёрзлых жанчына знайшла. Вялюгін. // Моцна азяблы, прамёрзлы. Замёрзлыя пальцы не слухаліся. Мележ.

азы́злы, ‑ая, ‑ае.

1. Хваравіта тоўсты, апухлы. Азызлы твар. Азызлыя рукі. □ Хада насцярожанай стала — страцілі ногі былую гнуткую цвёрдасць.. Цяпер ныюць ногі, цяжкія, азызлыя. Лынькоў.

2. Азяблы, настылы. На ўзгорачку, у кусточку, пырхала нейкая азызлая птушачка. Гарэцкі. Федзя запомніў больш за ўсё тую апошнюю восень — познюю, сырую, з азызлай зямлёй і нізкімі аблокамі, якія ледзь не чапляліся за вершаліны дубоў. Хомчанка.