е́рась, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.
1. У рэлігіі: адступленне ад афіцыйных царкоўных догмаў.
Барацьба з ерассю.
2. перан. Бязглуздзіца, лухта (разм.).
Несці е.
|| прым. ерэты́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
капітуля́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Спыненне ваенных дзеянняў і здача пераможцу на прадыктаваных ім умовах.
Безагаворачная к.
2. перан. Адступленне ад прынцыповай абароны сваіх поглядаў, прызнанне свайго бяссілля ў чым-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэгрэ́сія, ‑і, ж.
Спец. Адступленне мора з занятай ім раней тэрыторыі, за кошт чаго пашыраецца суша.
[Лац. regressio — рух назад.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выключэ́нне, -я, мн. -і, -яў, н.
1. гл. выключыць.
2. Адступленне ад агульнага правіла, рэдкі выпадак.
Няма правіла без выключэння.
◊
За выключэннем, прыназ. з Р — акрамя, апрача каго-, чаго-н.
Сабраліся ўсе, за выключэннем хворых.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
во́льнасць, -і, мн. -і, -ей, ж.
1. гл. вольны.
2. Свабода, незалежнасць.
Барацьба за в.
3. Бесцырымоннасць, фамільярнасць у паводзінах, развязнасць.
Залішняя в. у абыходжанні.
4. Адступленне ад агульных правіл, ад нормы ў чым-н.
Паэтычная в.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адлі́ў¹, -ліву, мн. -лівы, -ліваў, м.
1. гл. адліць¹.
2. Перыядычнае адступленне (паніжэнне) мяжы мора, акіяна.
Гадзіны прыліву і адліву на моры.
3. перан. Спад у развіцці чаго-н., убыванне.
Чутны прылівы і адлівы людскога гоману.
|| прым. адлі́ўны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Адліўнае цячэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэтыра́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Уст.
1. Адступленне войск.
2. Умацаванае месца (у крапасных збудаваннях і па палявых пазіцыях) для ўкрыцця і абароны ў выпадку адступлення.
[Фр. retirade.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ліры́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да лірыкі (у 1 знач.). Лірычны паэт. // Які з’яўляецца лірыкай. Лірычны верш. Лірычная паэма. // Які з’яўляецца аб’ектам апісання ў лірыцы. Лірычны герой.
2. Прасякнуты лірызмам, паэтычнай узнёсласцю. Лірычны пейзаж.
3. перан. Разм. Чуллівы, эмацыянальна ўзвышаны. Лірычны настрой. □ Дарога, яе прысады настройвалі Русаковіча на лірычны лад. Паслядовіч.
4. Мякка-пявучы, далікатны па тэмбру (пра голас). Лірычны тэнар. Лірычнае сапрана.
•••
Лірычнае адступленне гл. адступленне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выключэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. выключаць — выключыць.
2. Адступленне, адхіленне ад агульнага правіла; рэдкі выпадак. Як выключэнне. □ Гэты прынцып не дапускае ні выключэнняў, ні абмежаванняў. Радкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скрыўле́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. скрыўляць — скрывіць і стан паводле знач. дзеясл. скрыўляцца — скрывіцца.
2. Скрыўленае месца; згіб, крывізна. Ліквідаваць скрыўленне.
3. перан. Ухіленне. адступленне ад правільнага курсу, парушэнне нормы. Скрыўленне лініі партыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)