плакірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Спец.
1. Пакрыць (пакрываць) якую‑н. металічную паверхню тонкім слоем іншага металу, устойлівага супраць карозіі, больш прыгожага і пад. // Абліцаваць (абліцоўваць) вырабы з простага дрэва тонкай фанерай з каштоўных народ дрэва.
2. Абкласці (абкладваць) дзёрнам земляныя насыпы, адкосы, каб засцерагчы іх ад размывання вадой.
[Ад фр. plaquer — накладваць, пакрываць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пяле́жыць (пеле́жыць) ’паласаваць’ (Нас.). Магчыма, звязана з рус. дыял. пелега́ ’кара дрэва, лыка’, першапачаткова ’абдзіраць кару, пакідаючы палосы’, якое Праабражэнскі (2, 33) параўноўвае з літ. palegas ’саламяная страха’, palagà ’саламяная паветка’, што прымае і Фасмер (3, 228), улічваючы рус. дыял. пелёжить ’абкладваць сцены саломай на зіму’; Банькоўскі (2, 550) рэканструюе *pelega ’пялюшка’ (і пра кару дрэва), суадноснае з *pelena (гл. пелена).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
обвора́чивать несов. (чем) абвіна́ць, абго́ртваць; (во что) укру́чваць, завіна́ць, заго́ртваць; (книгу, тетрадь и т. п.) абго́ртваць, абклада́ць, абкла́дваць; (обматывать) абкру́чваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вініць ’вінаваціць’ (БРС, КТС, Нас., Бяльк.), укр. винити ’вініць’, рус. винить, арханг. винуть ’тс’, ст.-рус. винити ’быць прычынай чаго-небудзь, вінаваціць, абвінавачваць, асуджаць, караць’, польск. winić ’прызнаваць вінаватым, абвінавачваць’; ’караць, абкладваць штрафам’; ’плаціць за шкоду, кампенсаваць’, в.-луж. winić ’абвінавачваць’, чэш. viniti ’вініць, лічыць каго-небудзь вінаватым, прыпісваць каму-небудзь адмоўную рысу’, славац. viniť ’абвінавачваць’, макед. вини ’вініць каго-небудзь’, балг. виня ’вініць, абвінавачваць’. Прасл. viniti ўтворана ад назоўніка віна 1 (гл.) і суф. ‑iti.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
обёртыватьI несов. (чем) абго́ртваць, абвіва́ць; (во что) укру́чваць, завіна́ць, заго́ртваць; (книги, тетради и т. п.) абго́ртваць, абклада́ць, абкла́дваць (чым); (обматывать) абкру́чваць; см. оберну́тьI.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
обде́лывать несов.
1. (обрабатывать, придавать нужный вид) апрацо́ўваць, абрабля́ць, вырабля́ць;
обде́лывать де́рево апрацо́ўваць дрэ́ва;
обде́лывать ко́жу апрацо́ўваць ску́ру;
2. (обкладывать) абклада́ць, абкла́дваць;
обде́лывать я́му ка́мнем абкла́дваць (абклада́ць) я́му каме́ннем;
3. (вставлять во что-л.) апраўля́ць;
обде́лывать драгоце́нный ка́мень в зо́лото апраўля́ць кашто́ўны ка́мень (самацве́т) у зо́лата;
4. (выгодно устраивать) разг. спраўля́ць, ула́джваць, абла́джваць;
обде́лывать де́ло (де́льце) абла́джваць спра́ву;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
обора́чиватьI (к оберну́тьI) несов. (чем) абвіна́ць, абго́ртваць; (во что) укру́чваць, завіна́ць, заго́ртваць; (книгу, тетрадь и т. п.) абго́ртваць, абкла́дваць, абклада́ць (чым); (обматывать) абкру́чваць; см. оберну́тьI.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
выкла́дывать несов.
1. (вынимать откуда-л.) выклада́ць, выкла́дваць;
2. (покрывать поверхность чем-л.) выклада́ць, выкла́дваць; вымо́шчваць; (кругом) абклада́ць, абкла́дваць;
3. (отделывать обшивкой) аблямо́ўваць, абшыва́ць;
4. (сооружать из камня, кирпича) склада́ць, скла́дваць;
5. перен. (высказывать) разг. выклада́ць, выкла́дваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
укла́дывать несов.
1. (класть) кла́сці;
укла́дывать больно́го в посте́ль кла́сці хво́рага ў пасце́ль;
2. (класть спать) кла́сці, уклада́ць, укла́дваць (спаць);
мать укла́дывала дете́й спать ма́ці кла́ла (уклада́ла, укла́двала) дзяце́й спаць;
3. (располагать в определённом порядке) уклада́ць, укла́дваць; (складывать) склада́ць, скла́дваць;
укла́дывать ре́льсы уклада́ць (укла́дваць) рэ́йкі;
укла́дывать до́ски штабеля́ми склада́ць (скла́дваць) до́шкі штабяля́мі;
укла́дывать ве́щи в чемода́н склада́ць (скла́дваць) рэ́чы ў чамада́н;
4. (умещать) укла́дваць;
укла́дывать статью́ в один лист укла́дваць арты́кул у адзі́н а́ркуш;
5. (обкладывать) абклада́ць, абкла́дваць; (выкладывать) выклада́ць, выкла́дваць; (вымащивать — ещё) вымо́шчваць;
укла́дывать бордю́ры клумб ка́мешками абклада́ць (абкла́дваць) бардзю́ры клу́мбаў каме́ньчыкамі;
укла́дывать двор ка́мнем выклада́ць (выкла́дваць, вымо́шчваць) двор каме́ннем;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
охва́тывать несов.
1. (обнимать, обхватывать) ахо́пліваць, ахапля́ць, абхо́пліваць, абхапля́ць;
2. (окружать, опоясывать) ахо́пліваць, ахапля́ць, акружа́ць, апяра́зваць; (облегать — ещё) абляга́ць;
3. (обволакивать, окутывать) ахо́пліваць, ахапля́ць, (о тучах, облаках — ещё) абклада́ць, абкла́дваць, (о тумане, дыме — ещё) засціла́ць, (окутывать) аго́ртваць; (обнимать) абніма́ць, абдыма́ць; (осаждать — о чувствах, мыслях — ещё) аго́ртваць; (о чувствах, сне — ещё) апано́ўваць; (захватывать) захо́пліваць;
4. (постигать) ахо́пліваць, ахапля́ць;
5. (включать в свой состав, вовлекать в круг действия чего-л.) ахапля́ць;
6. (заходить с фланга) воен. ахапля́ць; см. охвати́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)