сівавало́сы, ‑ая, ‑ае.
З сівымі валасамі. Сівавалосы стары. □ — А ў мяне сёння першае спатканне, — таямніча прызналася Яніна і, пацалаваўшы сівавалосую галаву цёці Фені, выбегла з пакоя. Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ускудла́ціцца, ‑лачуся, ‑лацішся, ‑лаюцца; зак.
Стаць, зрабіцца кудлатым; растрапацца. За цяжкую дарогу бародка Паўла Паўлавіча ўскудлацілася, хітрыя вочкі запалі, але стары не здаваўся, пабліскваў залатымі зубамі. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Аду́лаваты ’сутулаваты, азызлы’ (Нас.). Кантамінацыйная форма, гл. адутлаватасць і сутулаваты. Не выключаны таксама балтыйскі ўплыў. Параўн. літ. dulė́ti, dùlti ’гніць, парахнець’, dū́lis, dūlỹs, dū́lià ’стары чалавек, спарахнелае дрэва’ (Урбуціс, Baltistica, V (I), 1969, 57).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паляя́ ’помнік старажытнарускай пісьменнасці, у якім падаюцца падзеі, апісаныя ў Старым завеце’ (ТСБМ). Рус. палея́ ’названне першых васьмі кніг Старога завету’, рус.-ц.-слав. палея. З грэч. Παλαιά ’Стары (завет)’ (гл. Фасмер, 3, 192).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бузяны́, ‑ая, ‑ое.
Разм. Пакрыты бузою 1 (у 1, 3 знач.). Стары падплыў да берага, падняў канец снасці з тычкаю і лёгка ўваткнуў тычку ў бузяное дно. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́нашаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад вынасіць.
2. у знач. прым. Стары, пацёрты ад працяглага нашэння. Пад плотам паказалася Ёсіпава занава ў вынашанай цялячай шапцы. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
задаўне́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Вялікай даўнасці; стары, застарэлы. Хатка ў Рэйтанаў не была падобная на кулацкую, нейкая падслепаватая і ўчарнелая, і ўсё з будынкаў здавалася нейкім задаўнелым. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зачмуці́ць, ‑чмучу, ‑чмуціш, ‑чмуціць; зак., каго-што.
Разм. Увесці ў зман, задурыць галаву каму‑н. [Бабка:] — Не зводзь, стары дурань, з тропу малога. Хлопцу галаву зачмуціш паравозамі сваімі. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кашчэ́й, ‑я, м.
1. Міфічны персанаж усходнеславянскіх народных казак: кашчавы і злы стары, які валодае тайнай даўгавечнасці і незлічоным багаццем. Кашчэй бессмяротны.
2. Разм. Пра вельмі худога чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самаго́ншчык, ‑а, м.
Разм. Той, хто ўпотай займаецца вырабам або продажам самагону. Гэта быў яшчэ не стары, гадоў пад сорак, мужчына, вядомы ў Стрыжэвічах самагоншчык і злодзей. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)