дубе́ц, ‑бца, м.
Тонкі гібкі прут; розга. Біць дубцом. □ Дзімка перадаў Крывачубу вуду, рыбу, нанізаную на лазовы дубец, і бягом кінуўся да Сяргея. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́рубіць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак., што.
1. Зрубіць, пабудаваць што-н.
Чаго і з сцяны не вырубіш? (загадка).
2. Здабыць руду, вугаль.
Вырубіў 102 тоны вугалю.
|| незак. выруба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. вы́рубка, -і, ДМ -бцы, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адасо́біць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак.
1. каго-што. Аддзяліцца, выдзеліць з агульнага, цэлага; паставіць у асобае становішча.
А. участак зямлі ў садзе.
2. што. У граматыцы: зрабіць адасобленым (у 2 знач.).
А. азначэнне.
|| незак. адасабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. адасабле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сцяба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; незак., каго (што).
Біць чым-н. гнуткім, хвастаць.
С. дубцом.
|| зак. вы́сцебаць, -аю, -аеш, -ае; -аны.
|| аднакр. сцебану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты і сцёбнуць, -ну, -неш, -не; -ні; -нуты.
|| наз. сцяба́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тара́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., што.
1. Біць, удараць тараном 2 (у 1 знач.). Тараніць крапасныя сцены. // Біць, удараць якім‑н. прадметам, прыладай як тараном.
2. Разбіваць або прабіваць наскрозь чым‑н.
3. Наносіць праціўніку ўдар корпусам баявой машыны. Тараніць самалёт ворага. // без дап. Пайсці на таран (у 3 знач.).
4. Прарываць фронт праціўніка прыёмам тарана (у 4 знач.). Тараніць абарону праціўніка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасо́біць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; зак.
Разм. Дапамагчы. Расла .. [Ніна] ціхая, не смеючы слова адказаць сварлівай мачысе, думала толькі, каб пасобіць падняцца меншым братам і сястры. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зага́сіць, ‑га́шу, ‑га́сіш, ‑га́сіць; зак.
Разм. Пачаць біць, га́сіць. Загасіць кулаком дзверы.
загасі́ць, ‑гашу́, ‑га́сіш, ‑га́сіць.
Зак. да гасі́ць (у 1, 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заглы́біць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; зак., што.
Размясціць на пэўнай глыбіні. Заглыбіць кабель у зямлю на два метры. // Разм. Апусціць глыбей, чым трэба. Надта заглыбіць плуг.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зва́біць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; зак., каго-што.
Разм. Прывабіць, спакусіць. [Юлю] ахапіў жах — гэта ж не хто, а яна звабіла дзяцей, завяла іх на каланчу... Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хваста́ць, хвашчу́, хво́шчаш, хво́шча; хвашчы́; хваста́ны; незак.
1. каго-што і па чым. Біць чым-н. гнуткім; сцябаць.
Х. дубцом.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), каго-што, па чым і без дап. 3 сілай біць, сячы (пра вецер, снег, дождж і пад.).
Дождж хвошча па твары.
|| зак. вы́хвастаць, -вашчу, -вашчаш, -вашча; -вашчы; -вастаны (да 1 знач.; разм.).
|| аднакр. хвастану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; хво́снуць, -ну, -неш, -не; -ні і хвасяну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, хвасеняце́, -ну́ць; -ні́ (разм.).
|| звар. хваста́цца, хвашчу́ся, хво́шчашся, хво́шчацца; хвашчы́ся (да 1 знач.).
|| наз. хваста́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)