Verbum

плаксі́вы, -ая, -ае.

1. Які часта плача, заўсёды гатоў плакаць.

Плаксівае дзіця.

2. Такі, які бывае пры плачы, які выражае гатоўнасць плакаць.

П. голас. П. твар.

Гаварыць плаксіва (прысл.).

3. Які любіць скардзіцца, наракаць.

П. чалавек.

|| наз. плаксі́васць, -і, ж.

свядо́мы, -ая, -ае.

1. Які валодае свядомасцю (у 2 знач.).

Чалавек — істота свядомая.

2. Які правільна ацэньвае і разумее ўсё навакольнае.

Свядомыя адносіны да працы.

Свядомая палітычная барацьба.

3. Які дзейнічае наўмысна, знарок, абдумана.

С. падман.

|| наз. свядо́масць, -і, ж.

слуга́, -і́, ДМ слузе́, мн. слу́гі і (з ліч. 2, 3, 4) слугі́, слуг, м.

1. Работнік у доме для асабістых паслуг, прыслужвання (уст.).

Панскія слугі.

2. перан. Чалавек, які прысвяціў сябе цалкам служэнню каму-, чаму-н.

С. народа.

смяшлі́вы, -ая, -ае.

1. Схільны часта смяяцца, якога можна лёгка рассмяшыць.

С. чалавек.

2. Які выражае гатоўнасць да смеху.

С. позірк.

С. твар.

3. Пра настрой: такі, пры якім усё здаецца смешным, увесь час хочацца смяяцца.

|| наз. смяшлі́васць, -і, ж.

няшча́сны, -ая, -ае.

1. Які церпіць гора, бяду, перажывае няшчасце.

Н. чалавек.

2. Які з’яўляецца няшчасцем, заключае ў сабе няшчасце.

Н. выпадак.

3. Які прыносіць няшчасце або прадвяшчае яго.

Н. дзень.

4. Які выражае прыгнечаны, гаротны і пад. стан.

Н. выгляд.

пакары́ць, -кару́, -ко́рыш, -ко́рыць; -ко́раны; зак., каго-што.

1. Падпарадкаваць сваёй уладзе, заваяваць.

П. крэпасць.

Чалавек пакарыў космас.

2. перан. Выклікаць у каго-н. сімпатыю, давер да сябе.

П. дзявочае сэрца.

|| незак. пакара́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. пакарэ́нне, -я, н.

пустацве́т, -у і -а, М -цве́це, м.

1. -у. Кветка без завязі, якая не дае пладоў.

2. -а, мн. -ы, -аў перан. Чалавек, які не зрабіў у жыцці нічога карыснага.

Развялося нахлебнікаў і пустацветаў.

|| прым. пустацве́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).

го́ркі, -ая, -ае.

1. Які мае своеасаблівы едкі смак.

Г. палын.

Горкае лякарства.

2. перан. Поўны гора, цяжкі, гаротны.

Горкае жыццё.

Пераканацца на горкім вопыце.

Горкая праўда.

Горкія слёзы.

◊

Горкае дзіця (разм.) — наіўны, нявопытны малады чалавек.

Горкі п’яніца (разм., неадабр.) — алкаголік.

драпе́жнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Драпежная жывёліна.

Лясныя драпежнікі.

2. перан. Драпежны (у 2 знач.) чалавек.

3. перан. Той, хто нажываецца на абрабаванні каго-н., на раскрадванні грамадскага набытку.

|| ж. драпе́жніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. драпе́жніцкі, -ая, -ае.

шал, -у, М -е, м.

1. Псіхічны стан чалавека, ахопленага вялікім гневам, узбуджэннем, шаленствам; раз’юшанасць.

Чалавек быў у шале і ні на што не зважаў.

2. мн. -ы, -аў. Гарэзлівасць, свавольства; гулянка.

Спыніце свае шалы.

Ад чужога шалу ў галаве круціцца.