сле́дам нареч. сле́дом;
ісці́ с. — идти́ сле́дом;
◊ с. за дзе́дам — по приме́ру ста́рших, по проторённой тропе́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́рус, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.
Умацаваны на мачце вялікі кавалак моцнай тканіны, якая надзімаецца ветрам і прыводзіць у рух судна.
Ісці на ўсіх парусах.
Падняць парусы (паставіць і разгарнуць парусы на судне).
|| прым. па́русны, -ая, -ае.
П. спорт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гайда́, выкл., у знач. вык. (разм.).
1. Ужыв. як загад або заклік ісці куды-н.
Г. ў поле!
Г. ў лес па ягады!
2. Ужыв. для абазначэння хуткага адыходу, ад’езду куды-н.
Садзіся ў машыну і г. ў вёску.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разва́жны, -ая, -ае.
1. Якому ўласціва развага, роздум; разважлівы.
Дзядзька — чалавек р.: спачатку падумае, а потым скажа.
2. Які змяшчае ў сабе павучанне, параду і пад.
Разважнае слова.
3. Спакойны, паважны, размераны.
Ісці разважным крокам.
|| наз. разва́жнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адбіва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да адбіць.
•••
Адбіваць крок — ісці, рытмічна, гучна ставячы нагу.
Адбіваць паклоны — кланяцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расхля́бісты, ‑ая, ‑ае.
Абл. Гразкі, пакрыты калюжынамі; няроўны. Ісці па расхлябістай дарозе было нязручна і цяжка. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тры́паць ‘ісці паволі, робячы частыя крокі’ (ашм., Стан.; в.-дзв., Сл. ПЗБ), ‘лёгка ступаючы, ісці подбегам’ (Варл.), трып‑трып — аб хадзьбе частымі і дробнымі крокамі (в.-дзв., Сл. ПЗБ, Варл.), сюды ж трыэ́паті ‘ісці паволі’ (беласт., Сл. ПЗБ). Параўноўваюць з літ. trỹpti ‘тупаць нагамі’ (Грынавяцкене, Сл. ПЗБ, 5, 138). Хутчэй за ўсё, гукапераймальнага паходжання, параўн. «звонкі» варыянт дры́паць ‘ісці, ступаючы часта і дробна’ (Скарбы) пры літ. drìbti ‘падаць, валіцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сы́паць, -плю, -плеш, -пле; сып; сы́паны; незак.
1. што. Прымушаць падаць куды-н., паступова выпускаючы (што-н. сыпкае ці дробнае).
С. крупы курам.
С. бульбу ў кучу.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра дробны, часты дождж, снег: ісці, падаць.
З вечара сыпаў калючы снег.
3. перан., што, чым. Накіроўваць на каго-н. у вялікай колькасці; надзяляць, асыпаць.
С. удары.
4. перан., што, чым і без дап. Гаварыць хутка і многа (разм.).
С. жартамі.
5. перан. Імкліва бегчы, ісці, ехаць (разм.).
З хаты сыплюць дзеці.
|| аднакр. сы́пнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
не́куды.
1. прысл. Кудысьці, невядома куды.
Н. ж вядзе гэта сцежка.
2. безас., у знач. вык., з інф. Няма месца (куды б можна было адправіцца, змясціць каго-, што-н.).
Ехаць н.
Далей ісці н.
◊
Далей некуды (разм.) — горш не можа быць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жабрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; незак.
1. Прасіць міласціну.
2. Пазычаць што-н., не маючы свайго (разм.).
Трэба ісці ж. плуга ў суседзяў.
Не ўмеў шанаваць — ідзі ж. (прыказка).
|| зак. вы́жабраваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны.
|| наз. жабрава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)