быстра́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Невялікая прэснаводная рыба сямейства карпавых. У Нёман праніклі такія рыбы, як галавень, жэрах, подуст, пячкур, марона, быстранка, рыбец, гарчак і інш. «Весці».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
до́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Вуда для лоўлі рыбы са дна вадаёма; донная вуда. Ставіць донку. □ [Дзядзька] расказваў, як рыбачыў на лодцы і падчапіў на донку сома. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сачо́к I, -чка́ м., уменьш. (для ловли рыбы и т.п.) сачо́к
сачо́к II, -чка́ м., уменьш.-ласк. (женская куртка) сачо́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыдо́нны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца на дне, каля дна вадаёма. Прыдонныя пласты вады. Прыдоннае каменне. Прыдонны пясок. // Які жыве, расце ў ніжніх пластах вады, на дне. Прыдонныя рыбы. Прыдонная жыўнасць. Прыдонныя водарасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пату́звацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Час ад часу, злёгку тузацца. Плотка, нарэшце, заўважыла крошку. Белы паплавок ажыў і, старанна перадаючы гульню рыбы з прыпадай, пачаў патузвацца і торкаць носам у ваду... Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нака́лыватьII несов.
1. (наносить уколы, повреждать уколом) нако́лваць; (узор, рисунок) нако́лваць; выко́лваць; (прикреплять булавкой) прышпі́льваць;
2. (набивать свиней, рыбы) нако́лваць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пёры ’пер’е’, ’лісце цыбулі, часнаку’, ’плаўнікі ў рыбы’ (Сл. ПЗБ; рэч., Мат. Гом.; смарг., І.Патал.), ’вастрыё ў свярдзёлку’ (свісл., Шатал.), пёрышкі ’плаўнікі ў рыбы’ (кліч., Жыв. сл.). Да пяро. пёр ’е (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сала́та, -ы, ДМ -ла́це, ж.
1. Травяністая агародная расліна, лісты якой сырымі ўжыв. ў ежу.
2. мн. -ы, -аў. Халодная страва з нарэзаных кавалачкамі кампанентаў, напр. гародніны, яек, мяса, рыбы і пад., палітых якім-н. соусам, алеем, з якой-н. прыправай.
Мясная с.
|| прым. сала́тавы, -ая, -ае і сала́тны, -ая, -ае.
С. колер (светла-зялёны).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Саж ’сажалка’ (Нас.), ’невялікі хлеў’ (Мат. Гом.), ’маленькі хлявок для парасят, які выгароджваецца ў хляве’ (Ян.), ’садок для рыб’ (ТС), ’азярцо паблізу прытока ракі, якое служыць садком для рыбы перад замаразкамі зімой’, ’скрынка для трымання ў рацэ жывой рыбы’ (Яшк.). Укр. саж ’хлеў, дзе зачыняюць жывёліну для адкормлівання’, ’плецены кош для захоўвання злоўленай рыбы’, рус. кур. саж ’хлеў або перагародка для свіней’, польск. sadz ’скрынка з адтулінамі для захоўвання ў вадзе злоўленай рыбы’. Паўн.-прасл. *sadjь < *saditi ’садзіць’, г. зн. ’тое, у што садзяць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
плаўба́за, ‑ы, ж.
Марское судна, прызначанае для прыёму і перапрацоўкі рыбы і інш. прадуктаў марскога промыслу, а таксама для забеспячэння і абслугоўвання прамысловых суднаў; дапаможнае судна, якое забяспечвае базіраванне злучэнняў караблёў; плавучая база.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)