страсяну́цца, -сяну́ся, -сяне́шся, -сяне́цца; -сянёмся, -сеняце́ся, -сяну́цца; -сяні́ся; зак.
1. Здрыгнуцца, задрыжаць (ад моцных удараў, выбухаў).
Лісце на дрэвах страсянулася ад выбуху.
2. Скалануцца, уздрыгнуць ад страху, узрушэння і пад.
Дзіця страсянулася ад спалоху.
3. Страпянуцца, устаючы, выпростваючыся, абтрасаючыся і пад.
Сабака страсянуўся, вылезшы з будкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адме́тнасць, ‑і, ж.
Якасць адметнага; характэрнасць. У гэтым лісце [Багдановіча], асабліва ў яго канцоўцы, сапраўды добра вызначаны асноўныя вартасці паэтычнай адметнасці Купалы. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жо́ўклы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Жоўты, пажаўцелы. Лісце вільготнае, Жоўклае падала з дрэў.. Куляшоў. Палкоўнік здзіўлена прыўзняў галаву, варухнуў жоўклымі, зморшчанымі павекамі. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прашалясце́ць, ‑ляшчу, ‑лясціш, ‑ляссціць; зак.
Утварыць шалясценне. Лісце прашалясцела. □ Раптам прашалясцелі крыл[ы], цёмны цень мільгануў над вуліцай — паляцеў да крыніц бусел. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
схваста́ць сов.
1. разг. схлеста́ть;
с. лі́сце — схлеста́ть ли́стья;
2. (испортить хлестанием) исхлеста́ть, измоча́лить;
3. (избить) исхлеста́ть, исполосова́ть, исстега́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
за́сень, ‑і, ж.
Месца, закрытае чым‑н. ад прамянёў сонца. Ад спёкі абвісае лісце на дрэвах, хаваюцца ў засені звяры і птушкі. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прачы́нены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. да прачыніць.
2. у знач. прым. Адчынены не поўнасцю. За прачыненым акном пачало варушыцца лісце. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агні́сты, -ая, -ае.
1. гл. агонь.
2. Які свеціцца як агонь, падобны да яго колерам, адлівае фарбамі агню.
Агністае лісце на дрэве.
3. Гарачы, пякучы як агонь.
Агністая спёка.
4. перан. Палымяны, бліскучы (пра вочы, позірк).
Агністыя вочы.
5. перан. Палымяны, натхняльны, гарачы.
Агністая прамова.
|| наз. агні́стасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Ламбы, ламбʼэ, лэмбы, ламбачкі, лэмп, ломб, ламбук, лым‑ бук, ламбяк, ламбукі, ламбуке, лымбукі, ламбякі ’сцяблы і лісце буракоў’, ’сцяблы гарбуза, сланечніка, тытуню, бобу, бульбы, зелля’, ’кветаноснае сцябло цыбулі’, ’стрыжань птушынага пяра’ (гродз., ДАБМ, З нар. сл., Сл. паўн.-зах.). Балтызм. Параўн. літ. lämbas і lambas ’сакавітая гародніна, трава і лісце са сцябламі’, ’пер’е цыбулі’, ’націна буракоў’, літ. lambal ’суп з бацвіння’. Тое ж Грынавецкене і інш., Liet. term., 181.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Марочыны ’сцёблы і лісце гароху’ (расон., ДАБМ, к. 278). Паводле падабенства, у выніку семантычнага пераносу з мароча, мярэча (гл.) ’гушчыня лесу, праз якую цяжка прайсці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)