касмапаліты́зм, -у, м.

1. Ідэя сусветнага грамадзянства, якая ставіць агульначалавечыя інтарэсы і каштоўнасці вышэй за інтарэсы асобнай нацыі або ўвогуле адмаўляе паняцце нацыянальных традыцый і нацыянальнай культуры.

2. Ідэалогія, светапогляд, згодна з якім усе народы належаць да адной супольнасці, заснаванай на агульнай маралі.

|| прым. касмапаліты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

се́кцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Падраздзяленне якой-н. установы, арганізацыі, канферэнцыі, з’езда і пад. з пэўнай спецыялізацыяй.

Спартыўная с. клуба.

Пасяджэнне секцыі па культуры мовы.

2. Частка збудавання, канструкцыі, якая складаецца з некалькіх дэталей.

С. паравога ацяплення.

С. дзевяціпавярховага дома.

|| прым. секцы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

універсітэ́т, -а, М -тэ́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Вышэйшая навучальная і навуковая ўстанова з рознымі прыродазнаўча-матэматычнымі і гуманітарнымі аддзяленнямі (факультэтамі).

Беларускі дзяржаўны ў.

2. Назва навучальных устаноў па павышэнні навукова-палітычных ведаў, адукацыі ў якой-н. галіне.

Вячэрні ў.

У. культуры.

|| прым. універсітэ́цкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

касмапаліты́зм, ‑у, м.

Рэакцыйная буржуазная ідэалогія, якая, апіраючыся на фальшывы лозунг «чалавек — грамадзянін свету», прапагандуе адмаўленне ад нацыянальнага суверэнітэту, абыякавыя адносіны да радзімы і нацыянальнай культуры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Суя́рак ’мука з сумесі яравога збожжа’ (пух., Сл. ПЗБ), ’ярына; зерневыя культуры, якія сеюць вясной’ (Буз.; бярэз., нараўл., Расл. св.), суя́рок ’тс’ (Серб. Вічын, ПСл), суярко́вы ’з мукі яравога збожжа’ (пух., ЛА, 4). З су‑яр‑ак, гл. яр, ярына, параўн. суржык.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ко́лас, -а, мн. каласы́, каласо́ў, м.

1. Суквецце злакаў і некаторых іншых раслін, у якіх кветкі размяшчаюцца ўздоўж канца сцябла.

Каласы пшаніцы.

2. Суквецце з пладамі, насеннем гэтых раслін.

Спелы к. жытнёвы.

|| памянш. каласо́к, -ска́, мн. -скі́, -ско́ў, м.

|| прым. каласавы́, -а́я, -о́е.

Каласавыя культуры.

Уборка каласавых (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

славя́не, -вя́н, адз. славяні́н, -а, м.

Адна з самых вялікіх у Еўропе груп роднасных па мове і культуры народаў (беларусы, палякі, балгары і інш.), якія ўтвараюць тры галіны: усходне-, заходне- і паўднёваславянскую.

|| ж. славя́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. славя́нскі, -ая, -ае.

Славянскія мовы.

С. эпас.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

александры́йскі, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з Александрыяй як з цэнтрам эліністычнай культуры. Александрыйскі музей. Александрыйская бібліятэка.

•••

Александрыйскі верш гл. верш.

Александрыйская папера гл. папера.

Александрыйскі стручок гл. стручок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

калана́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Рад або некалькі радоў калон пад агульным перакрыццем. Палац культуры з каланадай. □ Сярод зеляніны саду відзён аднапавярховы будынак з расцягнутай каланадай. «Помнікі».

[Фр. colonnade.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радыёуніверсітэ́т, ‑а, М ‑тэце, м.

Сістэматычныя перадачы па радыё (лекцыі, кансультацыі, гутаркі), якія маюць на мэце павышэнне ведаў у пэўнай галіне і разлічаны на пастаянных слухачоў. Радыёуніверсітэт культуры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)