Verbum

крышта́льны, -ая, -ае.

1. гл. крышталь.

2. перан. Празрысты, чысты.

Крыштальная вада.

3. перан. Беззаганны, бездакорны (пра лепшыя якасці чалавека, а таксама пра чалавека з такімі якасцямі).

Крыштальнае сумленне.

Крыштальнай душы чалавек.

|| наз. крышта́льнасць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).

інвалі́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

Чалавек, які поўнасцю або часткова страціў працаздольнасць у выніку ранення, знявечання ці хваробы.

І. вайны.

І. першай групы.

|| ж. інвалі́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак (разм.).

|| прым. інвалі́дны, -ая, -ае.

істо́та, -ы, ДМ -то́це, мн. -ы, -то́т, ж.

1. Жывы арганізм; чалавек або жывёліна.

Навокал не відаць ніводнай жывой істоты.

2. Сукупнасць пэўных уласцівасцей, якасцей, фізічных і душэўных сіл чалавека.

Непасрэднасць дзіцячай істоты.

Мары і летуценні захапілі ўсю яго істоту.

бунта́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Удзельнік бунту¹.

2. перан. Неспакойны чалавек, які пратэстуе супраць чаго-н., заклікае да рашучых дзеянняў, да перавароту ў чым-н.

|| ж. бунта́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. бунта́рскі, -ая, -ае.

асу́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Апаўзці, асесці.

Грунт асунуўся.

2. Паволі апусціцца, зваліцца.

Чалавек асунуўся на зямлю ад слабасці.

3. перан. Схуднець, змарнець.

Ён з выгляду пастарэў, асунуўся.

|| незак. асо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

адце́рціся, адатру́ся, адатрэ́шся, адатрэ́цца; адатро́мся, адатраце́ся, адатру́цца; адцёрся, -це́рлася; адатры́ся; зак.

1. Знікнуць пасля сцірання, чысткі.

Фарба з вопраткі хутка адцерлася.

2. Праціскаючыся куды-н., быць адцёртым назад (разм.).

Чалавек з чамаданам адцёрся ад натоўпу.

|| незак. адціра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

ара́п, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Цемнаскуры чалавек, негр (уст.).

2. Ашуканец, жулік (разм., уст.).

◊

Браць на арапа (разм., неадабр.) — браць ашуканствам, падманам.

|| ж. ара́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак (да 1 знач.).

|| прым. ара́пскі, -ая, -ае.

фрукт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.

1. Ядомы плод якога-н. дрэва або куста (звычайна садовага).

2. перан. Чалавек, ад якога можна чакаць усякіх непрыемнасцей; тып, суб’ект (разм., пагард.).

|| прым. фрукто́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Ф. сад.

пачці́вы, -ая, -ае.

1. Паважны, шаноўны, добразычлівы; які выказвае павагу, пашану да каго-н.

П. чалавек.

П. паклон.

Пачціва (прысл.) прывітацца.

2. перан. Вялікі, значны (разм.).

На пачцівай адлегласці.

|| наз. пачці́васць, -і, ж. (да 1 знач.).

Праяўляць п. да каго-н.

паэ́т, -а, М -э́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Аўтар вершаваных, паэтычных твораў.

Янка Купала — народны беларускі п.

2. перан. Чалавек, надзелены паэтычнымі адносінамі да свету, жыцця.

П. у душы.

П. у сваёй справе.

|| ж. паэтэ́са, -ы, мн. -ы, -тэ́с.