гале́та, ‑ы, ДМ ‑леце, ж.

1. Плоскі сушаны праснак (ужываецца замест хлеба ў час падарожжаў, ваенных паходаў і пад.).

2. Род пячэння.

[Фр. galette.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

капуцы́н, ‑а, м.

1. Манах рымска-каталіцкага францысканскага ордэна, які носіць плашч з капюшонам.

2. Род амерыканскіх малп з доўгімі валасамі на галаве.

[Іт. cappuccino ад cappuccio — капюшон.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

э́пас, -у, м.

1. Апавядальны род літаратуры (у адрозненне ад драмы і лірыкі) (спец.).

2. Творы народнай творчасці — гераічныя сказанні, песні, паданні, аб’яднаныя агульнай тэмай, нацыянальнай прыналежнасцю, храналогіяй і пад.

Былінны э.

|| прым. эпі́чны, -ая, -ае.

Э. жанр.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Парода ’група свойскай жывёлы аднаго віду і агульнага паходжання, якая адрозніваецца ад іншых груп пэўнымі прыкметамі; разнавіднасць раслін; род, сям’я, радня; прыналежнасць да якой-н. сацыяльнай групы; сацыяльнае паходжанне’. Да род (гл.); да таго ж породня́ (ТС) ’род, парода’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

роданача́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Продак, ад якога вядзе свой пачатак род¹ (у 2 знач.).

2. перан. Тое, што і заснавальнік.

В.

Дунін-Марцінкевіч і Ф.

Багушэвіч — роданачальнікі беларускага крытычнага рэалізму.

|| ж. роданача́льніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

месі́я, ‑і, м.

Кніжн. У іудзейскай і хрысціянскай рэлігіі — пасланец бога, які павінен прыйсці на зямлю і выратаваць род чалавечы ад зла і пакут.

[Ад стараж.-яўр. mašī'ah — памазанік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узнагаро́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ро́д, ж.

1. Плата, дар за якія-н. заслугі і пад.

Грашовая ў.

2. Ганаровы знак, ордэн, медаль і пад., якімі адзначаюцца чые-н. заслугі.

Высокая ўрадавая ў.

|| прым. узнагаро́дны, -ая, -ае.

У. ліст.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

парні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Род цяпліцы ў выглядзе нізкіх градак, пакрытых зашклёнымі рамамі або празрыстай плёнкай, для вырошчвання расады, ранняй агародніны і пад.

|| прым. парніко́вы, -ая, -ае.

○

Парніковы эфект (спец.) — павышэнне сярэднегадавой тэмпературы з-за забруджання атмасферы чалавекам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сі́та, -а, М сі́це, мн. -ы, -аў, н.

Род рэшата (у 1 знач.) з густой сеткай для прасейвання або працэджвання чаго-н.

Прасеяць муку на с.

Працадзіць варыва на с.

|| памянш. сі́тца, -а, мн. -ы, -аў, н.

|| прым. сі́тавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шляхе́тны, -ая, -ае.

1. Дваранскі, дваранскага паходжання.

Ш. род.

2. Высакародны, з вялікім пачуццём годнасці; які адпавядае існуючым нормам маралі: выхаваны, сумленны.

Ш. тон.

Ш. ўчынак.

Шляхетная дзяўчына.

|| наз. шляхе́тнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

У яго паводзінах адчувалася ш.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)