гарбу́з, ‑а, м.
1. Агародная расліна сямейства гарбузовых з паўзучым сцяблом.
2. Буйны круглы або авальны плод гэтай расліны. Маці ў сенцах рэзала нажом гарбузы. Гамолка.
3. Страва з гэтага плода. Наварыць гарбуза.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пуці́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
1. Сорт яблыні, якая дае зялёныя кісла-салодкія яблыкі.
2. Плод гэтай яблыні. [Дзядзька Юстын] частуе мяне яблыкамі — ядранай сакавітай пуцінкай са свайго прысядзібнага саду. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бэ́блах ’недаразвіты плод’; перан. ’дзіця’ (Клім.). Мабыць, з польск. (параўн. bębełuch > bąbel, bębel, bąbelek і г. д. ’бурбалка; бубен; дзіця’; Варш. сл., 1, 108, 140).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кабачо́к ’расліна Cucurbita melo pepo; плод гэтай расліны’ (БРС, КТС, ТСБМ). З рус., дзе кабак да цюрк., параўн. тур., там., чагат. кабак ’тс’, гл. Фасмер, 2, 148.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Папяро́ўка ’сорт летняй яблыні, на якой растуць белыя або жоўтыя кісла-салодкія яблыкі; плод гэтай яблыні’ (ТСБМ), поперо́ўка (ТС), папяру́вка (Сл. ПЗБ) ’тс’. З польск. papierówka ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэ́дзька, ‑і, ДМ рэдзьцы; ж.
1. Агародная караняплодная расліна сямейства крыжакветных.
2. зб. Караняплоды гэтай расліны з гаркаватым вострым смакам і пахам.
3. Асобны плод гэтай расліны.
•••
Як горкая рэдзька — вельмі, надта (надакучыць, абрыднуць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Зяле́пуха ’недаспелы плод’, гродз. ’хваравіты чалавек’ (Сцяц.), мсцісл. зеляпу́ха ’недаспелы плод’ (Юрч.). Рус. дыял. зеле́пуха, зелёпуха, зелепу́ха, зеле́пу́х, зелепу́га, укр. зелепу́га, зелепу́ш ’тс’. Ад кораня *зелеп‑ з суф. ‑уха (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 71). Пра магчымае паходжанне кораня гл. зялепаць. Калі ён звязаны з фарбай — ад колеру плода, аднак нельга выключыць і сувязь з «гукавым» значэннем дзеяслова, калі ўлічыць, што ён азначае ў балт. і слав. гукі малых птушак, дзяцей, пра прадстаўленне аб няспеласці; параўн. зеляпан ’малы шчупак’. Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лімо́н, ‑а, м.
1. Паўднёвае вечназялёнае пладовае цытрусавае дрэва сямейства рутавых.
2. Авальны плод гэтага дрэва з тоўстай пахучай жоўтай скуркай, кіслы на смак. [Клопікаў:] — Чайку, чайку паспытайце З лімончыкам... Італьянскім... Лімоны ў іх, дай божа. Лынькоў.
[Перс. līmūn.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папяро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы; Р мн. ‑ровак; ж.
1. Сорт летняй яблыні, на якой растуць белыя або жоўтыя кісла-салодкія яблыкі.
2. Плод гэтай яблыні. За хатамі спеюць улетку антонаўкі, папяроўкі і слуцкія бэры. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цука́т, ‑у, М ‑каце, м.
Зацукраваны плод, зацукраваная скурка плода (лімона, апельсіна, дыні і пад.). У выхадны дзень няня прынесла ёй пісьмо і перадачу ад маці — слоік слівавага кампоту, цукатаў, халвы, якую Лёдзя вельмі любіла. Карпаў.
[Польск. cykata з іт.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)