Распу́цце 1 ’вясенняе бездарожжа, распуціца’ (Нас.), роспу́ціца, роспу́цье ’тс’ (ТС). Ад пуць ’шлях, дарога’ (гл.). Параўн. рус. дыял. распу́ти́ться ’стать няпутным (пра бездарожжа)’.
Распу́цце 2 ’месца, дзе дарога раздвойваецца, развілка’ (Яшк.), роспу́тнік дорогі ’раздарожжа, развілка дарог’ (ТС). Параўн. славен. razpotje ’тс’. Да пуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыпха́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. З цяжкасцю дайсці, прыйсці куды‑н. — Я сёння позна, Андрэй. Дарога псуецца, дарогі няма. Пакуль прыпхаўся... Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фасфары́чны, ‑ая, ‑ае.
Які свеціцца бледным святлом, як фосфар. Унізе ўспухалі і біліся хвалі, ззаду карабля свяцілася фасфарычным бляскам шырокая акіянская дарога. Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змары́ць, змару́, змо́рыш, змо́рыць; змо́раны; зак., каго.
1. Давесці да стану знямогі, стомленасці, стаміць.
Далёкая дарога змарыла нас.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адолець (пра сон).
Змарыў сон.
|| незак. змо́рваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. змары́цца, змару́ся, змо́рышся, змо́рыцца (да 1 знач.); незак. змо́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
неважне́цкі, ‑ая, ‑ае.
Разм. Не зусім добры. Дарога.. неважнецкая, на скорую руку праложана... Пальчэўскі. — Коні, калі казаць праўду, дык ужо і зусім неважнецкія. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапра́дзед, ‑а, М ‑дзедзе, м.
1. Бацька прадзеда ці прабабкі.
2. толькі мн. (прапра́дзеды, ‑аў). Далёкія продкі. Гэта была старая, прапрадзедамі вытаптаная дарога. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шаша́, ‑ы, ж.
Дарога, мошчаная шчэбенем, пакрытая асфальтам або іншым цвёрдым пакрыццём, прызначаная для руху бязрэйкавага транспарту. З Выбаргскае шашы даносіўся грукат паравіка. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Межытока ’мокрая дарога паміж двума азёрамі ці балотамі; дарога, якая злучае два возеры ці балоты’ (ТСБМ), ’рукаў, які злучае два возеры’ (смал., КЭС), рус. арханг. межито́к ’тс’. Бел.-паўн.-рус. ізалекса. Да ток і меж (гл.). Параўн. таксама паўн.-рус. межу́ток ’прамежак’, ’суткі паміж пабудовамі’, ’мяжа’, іркуц. ’прастора паміж двума азёрамі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сухапу́ць ’сухая, нягразкая дарога’ (Барад.), сухапу́цце ’суша, зямля, а таксама дарога па сушы’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Сл. ПЗБ, Яшк.), сухопу́цье ’суша’ (ТС), сухапу́тны ’сухаземны’ (Некр. і Байк.): сухапутныя чэрці вы (лаянк.) (Бяльк.). Да сухі і пуць, гл. Параўн. укр. дыял. сухопу́ть ’астравок на балоце’ (Чарапанава, Геогр.), рус. сухопу́ты ’сухазем’е’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
самока́тный самака́тны;
самока́тная отка́тка угля́ горн. самака́тная адка́тка ву́галю;
самока́тный путь самака́тная даро́га;
самока́тный батальо́н воен. самака́тны батальён;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)