зачыта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.
1. Прачытаць уголас для ўсеагульнага апавяшчэння.
З. пастанову.
2. Прывесці ў неахайны выгляд працяглым або нядбайным карыстаннем (пра кнігу, газету і пад.; разм.).
3. Узяўшы для чытання, не вярнуць (разм.).
З. кнігу.
|| незак. зачы́тваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паро́м, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Пласкадоннае судна або плыт для пераправы цераз раку, возера і пад. людзей, павозак, грузаў.
Рачны п.
2. Велікагрузнае судна для перавозкі пасажыраў, грузаў, транспартных сродкаў.
Марскі п.
Ехаць паромам з Даніі ў Швецыю.
|| прым. паро́мны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
амазо́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі: прадстаўніца ваяўнічага племені жанчын.
2. Жанчына-коннік у спецыяльным касцюме для верхавой язды.
3. Доўгая сукенка для верхавой язды.
Імчаліся конна жанчыны ў чорных амазонках.
|| прым. амазо́нскі, -ая, -ае.
А. дэльфін.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кацяло́к, -лка́, мн. -лкі́, -лко́ў, м.
1. Невялікі кацёл, пасудзіна для варкі ежы і для яды з яго.
Салдацкі к.
2. Цвёрды мужчынскі капялюш з акруглым верхам і вузкімі палямі.
3. Галава (разм., пагард.).
Штосьці к. не варыць.
|| прым. кацялко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
транскры́пцыя, -і, ж. (спец.).
1. Дакладная перадача на пісьме ўсіх асаблівасцей жывой гаворкі літарамі алфавіта і некаторымі спецыяльнымі знакамі.
Фанетычная т.
2. Пераклад музычнага твора, напісанага для аднаго музычнага інструмента або голасу, для выканання другім інструментам або голасам.
|| прым. транскрыпцы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
трыбу́на, -ы, мн. -ы, -бу́н, ж.
1. Узвышэнне для выступлення прамоўцы.
Аратар падняўся на трыбуну.
2. перан. Месца, сфера, дзе праходзіць грамадская дзейнасць каго-н.
Грамадская т.
3. Збудаванне з паступовым узвышэннем радоў, лавак для публікі (на стадыёнах, плошчах і пад.).
|| прым. трыбу́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тэлефо́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Прыстасаванне для перадачы і прыёму гуку на адлегласці пры дапамозе электрычнай энергіі.
Гаварыць па тэлефоне.
2. Апарат для размовы такім спосабам.
Аддаць т. у рамонт.
3. Нумар такога апарата.
Запісаць т. знаёмых.
|| прым. тэлефо́нны, -ая, -ае.
Тэлефонная станцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цяп, выкл. (разм.).
1. Ужыв. гукапераймальна для абазначэння рэзкіх удараў па чым-н. цвёрдым (пры сячэнні).
2. у знач. вык. Ужыв. ў знач. дзеясл. цяпаць—цяпнуць.
Цяп за руку.
◊
Цяп-ляп — ужыв. для абазначэння хуткага, але неахайнага выканання работы; абы-як.
Цяп-ляп і гатова.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заче́м нареч. чаго́; (для чего) нашто́, наво́шта; (почему) чаму́;
заче́м ты пришёл? чаго́ ты прыйшо́ў?;
заче́м ему́ всё э́то ну́жно? нашто́ (наво́шта) яму́ ўсё гэ́та патрэ́бна?;
заче́м я не поэ́т? чаму́ я не паэ́т?;
заче́м и для чего́ разг. чаго́ і наво́шта (нашто́);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́делить сов.
1. (обособить, отобрать) вы́лучыць, мног. павылуча́ць; вы́браць, мног. павыбіра́ць;
2. (имущество и т. п.) вы́дзеліць;
3. перен. (выдвинуть) вы́лучыць, мног. павылуча́ць;
вы́делить това́рищей для рабо́ты в дере́вне вы́лучыць тава́рышаў для рабо́ты ў вёсцы;
4. физиол. вы́дзеліць;
5. хим., физ. вы́лучыць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)