Verbum

рассялі́цца, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -се́ліцца; -се́лімся, -се́ліцеся, -се́ляцца; зак.

1. Пасяліцца ў розных месцах.

Р. на беразе возера.

2. Пасяліцца асобна (пра тых, хто жыў разам).

У хаце цесна, р. трэба.

|| незак. рассяля́цца, -я́ецца; -я́емся, -я́ецеся, -я́юцца.

|| наз. рассяле́нне, -я, н.

за́раз, прысл.

1. Цяпер, у сучасны момант.

Я з. заняты.

2. У самым хуткім часе, неўзабаве.

З. я вам усё раскажу.

3. Толькі што, зусім нядаўна.

Расказаная з. гісторыя.

4. (звычайна з часціцай «жа»). Неадкладна, у гэты ж час.

Трэба з. жа ўсё праверыць.

спе́цца, спяю́ся, спяе́шся, спяе́цца; спяёмся, спеяце́ся, спяю́цца; зак.

1. Дасягнуць зладжанасці ў сумесным спеве.

Хору трэба яшчэ с.

2. перан., з кім. Дасягнуць поўнай згоды ў чым-н., адзінства ў поглядах, узгодненасці ў дзеяннях (разм.).

Яны ўжо даўно спеліся.

|| незак. спява́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

сюды́-туды́, прысл.

1. У той і другі бок; у розныя бакі.

Чалавек бегае сюды-туды з самага ранку.

2. У некаторыя месцы.

Трэба сюды-туды збегаць.

3. Нішто сабе, дапушчальна (разм.).

Днём яшчэ сюды-туды, а ў вячэрні змрок адчуваеш сябе як у склепе.

такі́-та, така́я-та, тако́е-та.

1. займ. неазнач. Ужыв. замест дакладнай назвы асобы, прыкметы, не названых па той ці інш. прычыне.

Трэба адзначыць, што на сходзе адсутнічалі такія-та.

2. часц. Ужыв. для выражэння дакору, іроніі і пад. (разм.).

Рубель згубіў.

Такая-та бяда.

чын², -у, м.

У Т адз. л. ў спалучэнні з прыметнікам і займеннікам ужыв. ў знач.: спосаб, прыём; гэта спалучэнне адпавядае прыслоўю са знач. дадзенага прыметніка або займенніка.

Такім чынам.

Належным чынам.

Адпаведным чынам.

◊

Грэшным чынам (у знач. пабочн. сл.; разм.) — трэба прызнацца; на жаль.

га́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; незак. (разм.).

1. што і без дап. Пра жывёл: забруджваць спаражненнямі.

2. што. Рабіць брудным.

Не трэба г. адзенне.

3. каму. Рабіць (звычайна тайна) подласць, непрыемнасці; шкодзіць.

4. перан. Выклікаць пачуццё агіды.

|| зак. нага́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць (да 1 і 3 знач.).