Адва́л ’паліца (у плузе), плашка пад лемяшом, што адвальвае першы падрэзаны пласт глебы’ (Бяльк.), атвал (ДАБМ, Смулк.) ’тс’ да валіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Малодушка, моло́душка ’авечка, якая ўпершыню акацілася’ (беласт., Сл. ПЗБ), драг. ’маладая курыца, якая пачынае несціся’ (Сл. ПЗБ), малодушкі ’падрослыя кураняты’ (лельч., ДАБМ, к. 296). Рус. наўг., цвяр., арханг. моло́душка, молоду́шка ’маладая курыца’, малодка ’маладая курыца’, ’маладая кабыла’, ’маладая авечка’, ’карова, якая ацялілася першы раз’, польск. młódka ’самка, якая яшчэ не раджала’, ’кабыла, якая ажарабілася першы раз’, ’маладая курапатка’. Да малодка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ На́вертам ’мімаходам, між іншым’ (Гарэц.). Параўн. укр. на́вертом ’мімаходам (зайсці), у першы раз’, што ад вертатися ’заходзіць, заязджаць’. Да вяртиць, вяртицца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абыхо́дак, -дку м., в разн. знач. обихо́д;
○ пусці́ць у а. — пусти́ть в оборо́т;
◊ на пе́ршы а. — на пе́рвое вре́мя (на пе́рвый слу́чай)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пара́дкавы, -ая, -ае.
1. Які паказвае месца ў якім-н. радзе і адказвае на пытанні: які, каторы па парадку.
П. нумар.
П. лік.
2. У граматыцы: парадкавы лічэбнік — слова, якое паказвае на парадак пры лічэнні і абазначае прымету як адносіны да колькасці, ліку (напр.: першы, дзясяты, соты, тысячны).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
але́шнікавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да алешніку. На алешнікавым узгорку выбралі месца, каб будаваць першы барак для рабочых. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
малакаго́нны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які садзейнічае багатаму выдзяленню малака. [Варанецкі:] — Васіль Міхайлавіч, бручка — багаты корм. Не першы год сеем. Малакагонны. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нябла́га,
1. Прысл. да неблагі.
2. у знач. вык. Нядрэнна. Вось папаўся першы шчупак. Невялічкі, але для пачатку няблага. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прабадзя́цца, ‑дзяюся, ‑дзяешся, ‑дзяецца; зак.
Разм. Прабыць, правесці дзе‑н. час, звычайна марна. Першы дзень прабадзяліся [здраднікі] па Старажоўцы безвынікова. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пярша́к, першаку, м.
Разм. Тавар першага гатунку. // Першая самагонка з затору 2. [Стрыбульскі:] Толькі [ёсць] самагонка! Але добрая. Пяршак! Першы сорт! Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)