Е́дкі ’які раз’ядае, з’едлівы’ (толькі ў літаратурнай мове, магчыма, з рус. едкий) (БРС, ТСБМ), ’ядомы’ (Касп., Мат. Гом., Шат., Сцяц. Клім., Сл. паўн.-зах., ТС), ’востры’ (Мат. Гом.) да есці (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Ла́галіць, драг. лііголыты ’ўпрошваць’ (Клім.). У выніку страты пачатковага г (гл. Карскі, 1, 371) ад глаголіць (глсі‑ голыты) < прасл. gol‑gol‑iti ’гаварыць’. Адносна семантыкі гл. Мартынаў, Лекс. взаим., 170–172.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Латош, латыш, латоші (зборн., мн. л.) ’ануча, акравак, шматок’ (Клім.), ’паношанае, парванае старое адзенне’ (драг., Лучыц-Федарэц). Укр. латиш ’лапік’. Адыменнае ўтварэнне з суф. -ošb (Слаўскі, SP, 1, 78). Да латаў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

По́лыск ’бляск’ (Сл. ПЗБ), по́лоск ’тс’ (Клім.). З польск. połysk ’тс’ (Мацкевіч і інш.; Сл. ПЗБ, 4, 45), што ўзыходзіць да прасл. *lъskati/*lyskati, суадносіцца з *lъskъ ’бляск’ > бел. лоск (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бро́хнуцца ’кінуцца, паваліцца’ (Жд.) > бро́хаты ’пляскаць, пляскацца; шлёпаць’ (палес., Клім.). Укр. брьо́хати, брьо́хатися ’тс’, таксама бро́хати, -ся. Паводле Рудніцкага, 228–229, гукапераймальнага паходжання, але яго параўнанне з бри́з(ь)кати вельмі няпэўнае.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мрэц ’нябожчык’ (Крывіч, 1923; Федар. 1; гродз., Шн. 2; Сл. ПЗБ, ТС, Сцяшк. Сл.), мырэ́ць, мрэць ’тс’ (Клім., Бес., Сл. Брэс.). Прасл. mьr‑ьcь, якое з mьrěti > паміра́ць (гл.). Гл. таксама мярэц.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Паначо́та, поночо́та ’цемра, цемната’ (Клім.). Калі лічыць па словаўтварэнню, то гэта аддзеяслоўнае ўтварэнне з суф. ‑ота (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 89) ад *паначыць (параўн. укр. поно́чіти ’цямнець вечарам’) і далей да ноч.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыця́кнуць (прыткнуты) ’крыху падсохнуць’ (Клім.). Няясна. Магчыма, звязана з цячы (гл.), параўн. цекці ’цячы’ (ТС), з падаўжэннем галоснага ў корані пад націскам. Інакш і непераканаўча ЕСУМ, 4, 582 (вынік трансфармацыі протряхнути ’падсохнуць’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Расі́ць1 ’мачыць расою, кроплямі слёз, крыві’ (ТСБМ, Байк. і Некр.). Параўн. рус. роси́ть ’пакрывацца расою’, польск. rosić ’мачыць расою’. Гл. раса́1.

*Расі́ць2, расы́ты ’прарошчваць’ (Клім.). Да раса́2 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Баланды́чыты ’біць лынды, каніцеліцца’ (Клім.). Аналагічныя ўтварэнні і ў іншых усх.-слав. мовах (рус., укр.). Бясспрэчна, адносіцца да групы: рус. бала́ндать, бала́ндить ’вазіцца, займацца балбатнёй’, укр. баланда ’марудны, нехлямяжы чалавек; балбатун’. Гл. баланда́.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)