баяздо́льны, ‑ая, ‑ае.
Прыгодны весці баявыя дзеянні. [Хмара:] — Наступленне.. пачалося. Але пачалося тады, калі вораг у рэальнасць такога наступлення ўжо амаль не верыў і зняў шаснаццаць сваіх самых баяздольных дывізій. Шашкоў. // Здольны вырашаць адказныя задачы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
групава́цца, ‑пуецца; незак.
1. Збірацца ў групу (групы); размяшчацца групай (групамі). На акупіраванай .. тэрыторыі існавала шырокая сетка падпольных бальшавіцкіх арганізацый, вакол якіх групаваліся ўсе рэвалюцыйныя элементы горада і вёскі. «Весці».
2. Зал. да групаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адкры́тасць, ‑і, ж.
Шчырасць, праўдзівасць, даверлівасць. За бабчыну адкрытасць і шчырасць Аўгіня ад радаснай весці не магла стрымацца, каб не адказаць тым жа. Колас. Галене.. [доктар] здаўся цікавым і сімпатычным за гэтую сваю адкрытасць. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распу́снічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Весці распуснае, непрыстойнае жыццё. [Гарлахвацкі:] Чорт знае што! З вуліцы зброд ўсялякі лезе ў кабінет. Пляткараць, распуснічаюць. Крапіва. Распуснічае іншы ўсе часы, А пасівеюць валасы — Ён каяцца, маліцца пачынае. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узыхо́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; незак.
1. Незак. да узысці.
2. Весці свой пачатак, паходжанне ад чаго‑н. Сучасны беларускі алфавіт агульнага паходжання з рускім і ўкраінскім. Усе яны ўзыходзяць да стараславянскай азбукі — «кірыліцы». Юргелевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
камісіяне́р, ‑а, м.
Пасрэднік у гандлёвых здзелках, які выконвае за ўзнагароду гандлёвыя даручэнні. Мінская гарадская ўправа закупіла ў Кіеўскай губерні партыю мукі праз нейкага камісіянера.. Апошні, карыстаючыся цяжкім становішчам, даставіў муку, непрыгодную для спажывання. «Весці».
[Фр. commissionare.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пу́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
Памянш. да пуга; невялікая пуга. Чаго Гарвась не рабіў — і за аброць коней браўся весці, і сам памагаў ім, і пужкаю лупцаваў — не зрушыліся коні. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разаспа́цца, ‑сплюся, ‑спішся, ‑спіцца; зак.
Разм. Моцна заснуўшы, праспаць даўжэй звычайнага, заснуць надоўга. Андрэй сама разаспаўся, не хацелася ўставаць, але сонца даўно пераваліла за паўдня, гарачыня апала, трэба было зноў весці коней на пашу. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уро́н, ‑у, м.
Страта, шкода. У гады першай сусветнай вайны, а затым замежнай інтэрвенцыі і грамадзянскай вайны прамысловасці Беларусі быў нанесен значны ўрон. «Весці». [Аляксей:] — Для нашай гаспадаркі.. [пазыка суседзям] урону не зробіць, а людзям падтрымка вялікая. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
супако́іцца, -ко́юся, -ко́ішся, -ко́іцца; зак.
1. Стаць спакойным, не хвалявацца; перастаць шумець, пачаць весці сябе ціха.
С. пасля стрэсу.
Дзеці супакоіліся позна.
2. Задаволіцца дасягнутым, зробленым. перастаць турбавацца.
С. думаць пра кар’еру.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Аслабіць праяўленне чаго-н.; сціхнуць.
Зуб пад раніцу супакоіўся.
4. Стаць спакойным, нерухомым.
Мора супакоілася.
|| незак. супако́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. супакае́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)