бу́ркала, ‑ы, ДМ ‑е, Т ‑ам, м.; ДМ ‑е, Т ‑ай (‑аю), ж.
Разм. жарт. Пра чалавека, які любіць выказваць сваё нездавальненне па дробязях. [Ліда:] — Ніначка, які.. [Грыша] ў цябе буркала. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гні́да, ‑ы, ДМ гнідзе, ж.
1. Яйцо вошы.
2. Разм. пагард. Пра гадкага, нікчэмнага чалавека. — Хто цябе, гніда, забівае? — з агідай прамовіў Кандрат. Лобан.
•••
(І) гніды падохлі ў каго — дужа спужаўся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дахо́дны, ‑ая, ‑ае.
Які дае значны даход; прыбытковы. Даходнае прадпрыемства. Ільнаводства — даходная галіна сельскай гаспадаркі. □ А дзядзька і гаворыць: «Надумаў я цябе, Ляксей, на [цырульніка] вывучыць. Даходнае месца. Кліентуру сваю будзеш мець». Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агрэ́бкі, ‑аў; адз. няма.
Разм. Рэшткі сена пасля стагавання, накладвання воза і пад. — На, яшчэ на рубель пакладзі агрэбкі. Закуска ж з цябе, помні, — ускінуў Чачык некалькі ахапкаў сябру пад ногі. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спроси́ться
1. (попросить разрешения) спыта́цца, папыта́цца (у каго);
ушёл не спрося́сь пайшо́ў не спыта́ўшыся;
2. безл. / с тебя́ (с него́) спро́сится з цябе́ (з яго́) бу́дуць спаганя́ць (спаго́няць).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
стаўбуне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Абл. Расці не ў караняплод, а ў стаўбун (у 5 знач.). // перан. Марнець, ведучы бясплоднае жыццё. Нарэшце Тоня адкінуў усе жарты ўбок і ціха выгаварыў пра свае намеры. [Насця:] — Як жа я пайду за цябе. — Ты ж цяпер ужо «Дойла». Хочаш, каб мяне дойліхаю дражнілі? [Тоня:] — Як быццам ты без мянушкі! Разяда! Цябе ж усе і завуць так з-за тваіх .. духоў, якімі ты ўсім некалі хвалілася. Стаўбуней сабе ў дзеўках, Разяда. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыстрэ́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго.
Забіць або дабіць выстралам. Прыстрэліць ваўка. □ — [Ісці ў лес] не дапаможа... Там цябе могуць прыстрэліць... Палічаць за правакатара. Пестрак. Валодзя прыстрэліў бы .. [ласіху], каб не пакутавала, але ж малое збоку. Федасеенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́цца, пяецца; незак.
1. безас. Пра настрой, жаданне пець; спявацца. Ты мне ўручыла сэрца — Душа ў цябе мая: Калі табе пяецца — Мне весела ўдвая. Непачаловіч.
2. Зал. да пець (у 1, 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асо́т, ‑у, М асоце, м.
Пустазелле сямейства складанакветных, якое расце на палях, пры дарогах, у лясах і агародах. Цябе чакае ўжо ралля Прыгожай вольнай нівы, — Няма асоту, ні былля... Год будзе ўрадлівы. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
марко́ціцца, ‑кочуся, ‑коцішся, ‑коціцца; незак.
Сумаваць, тужыць; журыцца. Лабановіч даўно ўжо маркоціўся па Цельшыне і вельмі быў рад, калі скончыліся экзамены. Колас. [Іра:] — Вечарамі буду сядзець і чакаць цябе, маркоціцца і сумаваць адна. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)