ба́нькі, ‑нек; адз. банька, ‑і, ДМ ‑ньцы, ж.

Набор невялікіх шклянак, якія ўжываюцца ў медыцыне, каб выклікаць прыліў крыві да скуры. Паставіць банькі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гемаглабі́н, ‑у, м.

Бялковае рэчыва ў саставе крыві, якое надае ёй чырвоны колер і служыць пераносчыкам кіслароду ад органаў дыхання да ўсіх тканак арганізма.

[Ад грэч. háima — кроў і лац. globus — шар.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тромб ​1, ‑а, м.

Згустак крыві, які ўтвараецца ў крывяносных сасудах.

[Грэч. thrómbos — згустак.]

тромб ​2, ‑у, м.

Смерч над сушай з моцным ветрам, ападкамі і навальніцай.

[Ад іт. tromba — труба.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэрапеўты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да тэрапіі, тэрапеўта. Тэрапеўтычныя сродкі. Тэрапеўтычнае аддзяленне клінікі. □ Тысячы пераліванняў .. крыві хворым паказалі яе высокую тэрапеўтычную эфектыўнасць. «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

набу́хнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; набу́х, -хла; зак.

1. Стаць гатовым, каб распусціцца, прарасці.

Пупышкі набухлі.

2. Павялічыцца ў аб’ёме ад вільгаці, сырасці.

Рамы набухлі.

Боб набух.

3. Павялічыцца ад прыліву крыві, малака.

Вены набухлі.

Вымя набухла.

|| незак. набуха́ць, -а́е.

|| наз. набуха́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыто́к, -а і -у, м.

1. -у, каго-чаго. Прыліў, паступленне чаго-н. куды-н. у вялікай колькасці.

П. свежага паветра.

П. крыві.

П. сродкаў.

2. -а, мн. -і, -аў. Рака, якая ўпадае ў другую раку.

Прытокі Дняпра.

|| прым. прыто́чны, -ая, -ае і прыто́кавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

насмакта́цца, ‑смакчуся, ‑смокчашся, ‑смокчацца; зак.

1. Смокчучы, напіцца чаго‑н.; уволю, многа пасмактаць. Насмокчуцца [мурашкі] соку і не могуць утрымацца, падаюць уніз — як спелыя ягады. Кандрусевіч.

2. перан. Разм. Уволю накурыцца. Пакуль не насмокчуцца [бацька і Пашка], пакуль злёгку не пойдуць кругам галовы ад моцнага самасаду, будуць курыць і маўчаць. Паўлаў.

3. перан. Груб. Напіцца п’яным.

•••

Насмактацца крыві чыёй — тое, што і напіцца крыві (гл. напіцца).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абяскро́віцца, ‑віцца; зак.

1. Стаць бяскроўным, страціўшы многа крыві; пабляднець. Нейкае імгненне.. [Пыжык] стаяў нібы скамянелы. Твар пабялеў, губы абяскровіліся. Шыловіч.

2. перан. Стаць слабым, нежыццяздольным.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сумяшча́льнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць сумяшчальнага; здольнасць сумяшчацца. Сумяшчальнасць паняццяў. Псіхалагічная сумяшчальнасць.

•••

Сумяшчальнасць крыві — уласцівасць чалавечага арганізма прымаць і засвойваць пры пераліванні кроў пэўнай біялагічнай групы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тромб ‘згустак крыві ў крывяносных сасудах’ (ТСБМ). Запазычана праз рускую мову, у якой з заходнееўрапейскіх моў. Узыходзіць да ст.-грэч. θρόμβος ‘ком, згустак (пра сселае малако, загуслую кроў, асфальт)’ (Чарных, 2, 264; Арол, 4, 106).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)