падсме́йвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. з каго-чаго і над кім-чым. Кпіць, жартаваць над кім‑, чым‑н. Партызаны.. увесь час перагаварваліся, жартавалі. Найбольш падсмейваліся над барадатым высокім мужчынам,.. якога звалі жартам «барада». Мележ. — І калі ты гэтак распанела? — падсмейваецца з жонкі Міхал. Васілевіч.
2. Ціхенька смяяцца, пасмейвацца час ад часу. Да.. [Лабановіча] зноў вярнуўся добры настрой, і, стоячы каля люстэрачка,.. ён сам сабе падсмейваўся. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аба́пал,
1. прыназ. з Р. Спалучэнне з прыназ. выражае прасторавыя адносіны. Паказвае на размяшчэнне з абодвух бакоў чаго‑н. Часам па лесе, што абапал выбоістага шляху, пройдзецца Лясун і засвішча, застогне. Лупсякоў. Над ракою, над лугамі абапал ракі ні клубочка ні каснічка — палоскі туману. Янкоўскі.
2. прысл. З абодвух бакоў. Абапал пацягнуліся сады, агароды, ягаднікі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бло́тнік металічны абруч над колам веласіпеда ад гразі’ (Сцяц.). З польск. błotnik ’тс’ (да błoto гразь’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Патрэ́бка ’ямка для захавання бульбы’ (Сцяшк. Сл.), ’надбудова з паветкай над пограбам’ (Юрч.). Да пограб (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
піке́ 1, нескл., н.
1. Баваўняная або шаўковая тканіна палатнянага перапляцення з рубчыкам уздоўж асновы. Блузка з піке.
2. у знач. нязм. прым. Зроблены з такой тканіны; пікейны. Сукенка піке.
[Фр. piqué.]
піке́ 2, нескл., н.
Амаль вертыкальнае зніжэнне самалёта на вялікай хуткасці; пікіраванне. Адзін з самалётаў нырнуў носам уніз.. Ён выйшаў з піке над самымі вяршынямі дрэў і з шалёным гудзеннем пранёсся над лесам. Лынькоў.
[Фр. piqué.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
высачэ́зны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Вельмі высокі. Высачэзны пад’ёмны кран з зашклёнай кабінай працягнуў рабрыстую стралу над будоўляй. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вяршня́к, вершняку, м., зб.
Разм. Вершаліны дрэў. З жахлівым, прарэзлівым ровам над вершняком шуганула.. цёмна-срэбраная птушка. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гно́ман, ‑а, м.
Даўнейшы астранамічны інструмент: вертыкальны шост з падстаўкай, пры дапамозе якога вызначалі вышыню Сонца над гарызонтам.
[Ад грэч. gnomon — стрыжань сонечнага гадзінніка; сонечны гадзіннік.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надго́рны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца над гарою, гарамі, вышэй гары, гор. З надгорных туманаў выходзіў бледны месяц. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пласкаго́р’е, ‑я, н.
Вялікае ўзвышша (звычайна вышэй 500 м над узроўнем мора) з роўнай або злёгку хвалістай паверхняй.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)