нашчэ́нт, прысл.
Зусім, поўнасцю; канчаткова. Жыта .. было ў многіх мясцінах нашчэнт здрасавана. Мележ. Праваліўся нашчэнт Аб’яднаны паход Верных служак цара І французскіх банкіраў. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змяша́цца сов., в разн. знач. смеша́ться;
жы́та ~ша́лася з аўсо́м — рожь смеша́лась с овсо́м;
папе́ры ~ша́ліся — бума́ги смеша́лись
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
павыплыва́ць I сов. (о многом, о многих) вы́плыть
павыплыва́ць II сов. (о многом) вы́колоситься;
жы́та ~ва́ла — рожь вы́колосилась
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
размало́цца сов.
1. размоло́ться;
жы́та до́бра ~ло́лася — рожь хорошо́ размоло́лась;
2. разг. (износиться) разрабо́таться;
уту́лка ~ло́лася — вту́лка разрабо́талась
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прысе́яць, ‑сею, ‑сееш, ‑сее; зак., што, чаго і без дап.
Пасеяць у дадатак да ўжо пасеянага. Прысеяць яшчэ грэчкі. □ — Сеяў я, вунь колькі працы ўклаў. Гектары з чатыры жыта на полі стаіць. А што за жыта — каласок у каласок! .. Ну, там і ў лесе прысеяў... Сіўцоў. // Разм. Засеяць. Сяргей з дня ў дзень хадзіў на працадні, «соткі» прысеяў — трохі абжыліся. Кухараў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
высакава́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Крыху вышэйшы, чым трэба. Высакаваты падмурак. Высакаватая столь.
2. Даволі высокі. Жыта было ўжо высакаватае і сіняе, як возера. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павыкі́дваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Тое, што і павыкідаць. Не паддавалася жыта кулінарнаму майстэрству Ваські, хоць даўно павыкідваў ён з кацялка падабабкі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шампа́нскі, ‑ая, ‑ае.
1. Звязаны з прыгатаваннем шампанскага. Шампанскія сарты вінаграду. // Прызначаны для шампанскага.
2. Як састаўная частка некаторых батанічных пазваў. Шампанскае жыта. Шампанскі ранет.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Выплыва́ннік ’ранні баравік (яны растуць, калі «выплывае» жыта)’ (З нар. сл., навагр.), выплыва́нік, выплыва́нічак ’тс’ (Янк. I). Польск. wypływnik ’тс’. Да выплываць ’каласіцца’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Лібарада, ліборода ’апошняя жменя нязжатага жыта на полі’ (лунін., Мат. дыял. канф.). Утворана са словазлучэння Іллі барада. Параўн. брэсц., нараўл. спасова борода ’тс’ (Выг.).⇉.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)