фельдма́ршал, ‑а, м.
Вышэйшае генеральскае званне ў рускай дарэвалюцыйнай і некаторых замежных арміях. // Асоба, якая мае гэта званне. У выдатным сузор’і вялікіх сыноў рускага народа ярка ззяе слаўнае.. імя .. Суворава — фельдмаршала і генералісімуса рускай арміі. «Беларусь».
[Ням. Feldmarschall.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раке́та, -ы, ДМ -ке́це, мн. -ы, -ке́т, ж.
1. Лятальны апарат з рэактыўным рухавіком.
Касмічная р.
2. Баявы снарад, які прыводзіцца ў дзеянне рэактыўнай сілай.
3. Напоўнены піратэхнічнай сумессю снарад, які пасля выстралу ярка свеціцца ў паветры і выкарыстоўваецца для феерверкаў і светлавых сігналаў.
Сігнальная р.
4. Быстраходнае рачное пасажырскае судна на падводных крылах.
Плысці на ракеце.
|| прым. раке́тны, -ая, -ае.
Дзень ракетных войск і артылерыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кардына́л, ‑а, м.
1. Вышэйшы пасля папы рымскага духоўны сан у каталіцкай царкве, адзнакамі якога з’яўляюцца чырвоны капялюш і мантыя. // Асоба, якая мае гэты сан.
2. Пеўчая птушка з ярка-чырвоным (колеру кардынальскай мантыі) пер’ем, якая водзіцца ў Амерыцы.
[Ад лац. cardinalis — галоўны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
про́залаць, ‑і, ж.
Залацісты прасвет, залацісты адліў у афарбоўцы. Пабліскваў прозалаццю правы пагон, быццам прышыты да пляча. Пестрак. У ярка-зялёны лісцяны ўбор гаёў прабралася першая прозалаць. Хадкевіч. Серабрыстая нітка — Павуціна плыве. Нехта прозалаць выткаў Па зялёнай канве. Іверс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
индивидуа́льность в разн. знач. індывідуа́льнасць, -ці ж.;
индивидуа́льность ка́честв індывідуа́льнасць я́касцей;
я́рко вы́раженная индивидуа́льность я́рка вы́яўленая індывідуа́льнасць;
защи́та челове́ческой индивидуа́льности абаро́на чалаве́чай індывідуа́льнасці;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пэнсо́вы (пэнсовый) ’тлуста-чырвоны’ (Бяльк.). Запазычана праз польск. ponsowy, pąsowy ’ярка-чырвоны’ з франц. ропсеай ’палявы мак, колер яго кветак’, ст.-франц. ропсеі ’палявы мак’ — няяснага паходжання (звязваюць з франц. ропсеай, ропсеі ’масток’, лац. ponticelluSy pons ’мост’, Банькоўскі, 2, 521; параўн. фальклорныя Устойлівыя выразы калінавы мост і чырвоная каліна). Гл. пунсовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жар-пту́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
Нар.-паэт. Казачная птушка з агністым, бліскучым пер’ем. У ціхай рэчцы мякка люстраваліся чырвань неба, бледны сярпок месяца і далёкія ярка-малінавыя аблокі, якія былі падобны на казачных жар-птушак. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сіпе́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. сіпець; гукі гэтага дзеяння. Даходзяць толькі гукі — выццё снарадаў, .. сіпенне асколкаў... Мележ. [Ракета] з сіпеннем узвілася ўгору і ярка-белым камяком агню ўпала ў рэчку. Хомчанка. [Кобра] з лёгкім сіпеннем маланкава ўскідваецца на рукі заклінальніка. «ЛіМ».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грана́тавы 1, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да граната 1. Гранатавае дрэва.
2. Ярка-чырвоны, колеру граната 1 (у 2 знач.).
грана́тавы 2, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да гранату 2. // Зроблены з гранату, упрыгожаны гранатам. Гранатавая брошка. Гранатавы бранзалет. Гранатавы пярсцёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
азары́цца, ‑рыцца; зак.
1. Ярка асвяціцца; стаць агністым. Усё навокал азарылася веснавым святлом. □ Неяк адразу ноч азарылася чырвоным полымем, а над ім падымаўся ўгору дым. Асіпенка.
2. перан. Ажывіцца, павесялець. Твар азарыўся радасцю.
3. Нечакана праясніцца ад думкі, здагадкі (пра свядомасць, розум).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)