равно́II
1. нареч., книжн. адно́лькава;
равно́ краси́вы го́ры и леса́ адно́лькава прыго́жыя го́ры і лясы́;
2. союз такса́ма;
он ду́мает о рабо́те отде́ла, а равно́ и о рабо́те всего́ институ́та ён ду́мае пра рабо́ту аддзе́ла, а такса́ма і пра рабо́ту ўсяго́ інстыту́та;
равно́ как такса́ма як.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падле́сак, ‑ску, м.
Кусты і маладыя дрэвы ў лесе, якія не дасягнулі сваімі кронамі асноўнага ляснога масіву; маладняк (у 2 знач.). Лес быў густы. Паміж старых соснаў і елак пракідваліся маладыя дубкі і бярозкі, а зусім унізе браўся падлесак. Сабаленка. Карпацкія горы невысокія, але вельмі лясістыя. Дрэвы там магутныя, галінастыя, з густым падлескам. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
та́ра, ‑ы, ж.
1. Тое, у чым захоўваецца або перавозіцца тавар (мяшкі, бочкі, скрынкі і пад.); упакоўка. Шкляная тара. □ У кузні звінела сталь, час ад часу каля нафтабазы бразгатала тара для гаручага. Паслядовіч. Горы пустой тары ляжалі ля свірна воддаль ад завода. Чарнышэвіч.
2. Спец. Вага ўпакоўкі. // Вага машыны, вагона, у якіх перавозіцца тавар.
[Іт. tara з араб.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уве́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго ў чым і з дадан. сказам.
Разм. Канчаткова паверыць у што‑н. Анюта і напраўду ўверыла, што ёй такі здалося... Лобан. // Пераканаць у чым‑н. [Гарбачыо:] А можа Любоў сапраўдная і страсць пар[а]стак новы Дасць роду вашаму, бо вера горы рушыць, Паверце самі і людзей уверце ў гэтым. Клімковіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
го́ра, ‑а, н.
1. Стан глыбокага смутку, душэўнага болю, выкліканы якім‑н. няшчасцем. Маці ў горы і бацька ў горы — Сын, Васілёк, трэці дзень ужо хворы. Панчанка. На заплаканы тварык балюча глядзець, У вачах — недзіцячае гора. Гілевіч. // Няшчасце, бяда, якія выклікаюць такі стан. Зіна сядзела на траве і плакала, бяссільна, жаласна, як плача чалавек, да якога прыйшло непапраўнае гора. Карпюк. Людзі бачылі, як загінулі жонка і маленькі сын Аляксандрава. Ён цяжка перажываў тое гора. Дадзіёмаў.
2. Жыццёвыя нягоды, мукі, нястача. Тут пад ярмом кароны жыў, Цярпеў галечу, крыўду, здзек І чалавекам век не быў Забіты горам чалавек. А. Александровіч. У калгасе працаваць — гора і бяды не знаць. З нар.
3. у знач. вык. Разм. Бяда, няшчасце. Вось гэта грэбля — бяда і гора мікуціцкае. Колас. // безас. Цяжка, бяда каму‑н. Весць аб смерці Бандароўны Скрозь пайшла, як мора; Зашумела Украіна, — Гора панам, гора! Купала.
•••
Глынуць гора гл. глынуць.
Гора гараваць гл. гараваць.
Гора горкае — вялікае несуцешнае гора.
Дапамагчы гору (бядзе) гл. дапамагчы.
Заліць гора гл. заліць.
З горам папалам гл. папалам.
І гора мала каму гл. мала.
(І) смех і гора гл. смех.
У горы жыць ды з перцам есці гл. жыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
з’езд I (род. з’е́зда) м. (форма общественной деятельности) съезд;
з. вучо́ных — съезд учёных;
парты́йны з. — парти́йный съезд
з’езд II м.
1. (род. з’е́зду) (действие) съезд;
з. з гары́ на са́нках — съезд с горы́ на са́нках;
2. (род. з’е́зда) (место, по которому съезжают) съезд, спуск;
стро́мы з. з гары́ — круто́й съезд (спуск) с горы́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бацькі́, ‑оў; адз. няма.
1. Бацька і маці ў адносінах да сваіх дзяцей. Бацькі Ціхона Піменавіча Бумажкова былі бедныя сяляне з вёскі Пудоўля на Магілёўшчыне. Чорны.
2. Папярэднія пакаленні, продкі. Бо я знаю — землі нашы, Горы, моры, нівы, пашы Для ўсіх нас свяшчэнны. За іх кроў бацькоў праліта. Праз гарніла мук здабыта Наша доля, воля. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нарысава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., каго-што.
1. Рысуючы, адлюстраваць каго‑, што‑н. на якой‑н. плоскасці. Нарысаваць фігуры людзей. Нарысаваць на дошцы дыяграму.
2. перан. Перадаць у вобразах. Пісьменнік нарысаваў у творы перадавых людзей нашага часу. // Уявіць у думках. Заплюшчыўшы вочы, льга было ўявіць сабе сялянку ў горы. Уяўленне ўжо нарысавала Кастусю Прыбыткоўскаму поўны яе вобраз. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́чаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад пячы (у 1 знач.).
2. Прыгатаваны пячэннем. Печаная бульба. Печанае сала.
3. у знач. наз. пе́чанае, ‑ага, н. Тое, што і печыва (у 1 знач.). На сталах былі навалены цэлыя горы рознага смажанага, варанага і печанага. Бядуля.
•••
Гад печаны гл. гад.
Ні печаны ні вараны — пра нічым не адметнага, бесхарактарнага чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
переправля́ть несов.
1. (кого, что, через что) перапра́ўляць; (перевозить) пераво́зіць; (переводить) пераво́дзіць;
переправля́ть письмо́ адреса́ту перапра́ўляць ліст адраса́ту;
переправля́ть путеше́ственников че́рез го́ры перапра́ўляць (пераво́зіць, пераво́дзіць) падаро́жнікаў це́раз го́ры;
2. (отправлять, пересылать) перапра́ўляць;
3. (исправлять что-л. или всё, многое) папраўля́ць, выпраўля́ць, перапра́ўляць;
переправля́ть напи́санное папраўля́ць (выпраўля́ць, перапра́ўляць) напі́санае;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)