Verbum

вы́мучаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад вымучыць.

2. у знач. прым. Атрыманы ў выніку цяжкіх намаганняў. Вымучаная згода.

3. у знач. прым. Разм. Знясілены, змучаны. Хвіліна спатрэбілася на тое, каб вывесці з аглабель вымучанага каня і ўвагнаць у хлеў. Чорны.

ура́навы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да урану; які складаецца з урану, які змяшчае ў сабе уран. Уранавая руда, Уранавае радовішча. Уранавыя мінералы. // Атрыманы з урану і яго злучэнняў. Уранавыя сплавы.

•••

Уранавая бомба — атамная бомба, у якой ядзерным зарадам з’яўляюцца ізатопы урану.

аддары́ць, ‑дару, ‑дорыш, ‑дорыць; зак., каму.

Зрабіць падарунак каму‑н. у адказ на атрыманы. // перан. Аддзякаваць, адплаціць чым‑н. за ласку, паслугу. — Возера, лес, зямля неблагая, ты толькі прылашчы гэтую зямлю — і яна табе аддарыць, — развёў Рудак рукамі, паказваючы на прасцяг, які адкрываўся за сялом. Броўка.

адця́гнены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад адцягнуць.

2. у знач. прым. Які мае адносіны да абстракцыі; атрыманы шляхам абстракцыі. Адцягненае паняцце. // Заснаваны на абстракцыі, які карыстаецца метадам абстракцыі. Адцягненае мысленне. Адцягненае ўяўленне. // Далёкі ад штодзённага жыцця, ад рэчаіснасць не звязаны з ёю. Адцягнены вобраз.

дармавы́, ‑ая, ‑ое і дармо́вы, ‑ая, ‑ае.

Атрыманы дарма, за нішто; бясплатны. Усе з цікавасцю чакаюць дармавога спектакля, які кожны дзень разыгрываецца Гараськам. Навуменка. [Рабочаму чалавеку] работу давай, каб ён ведаў, што не дармовыя грошы атрымлівае. Шыцік. Дармавому каню ў зубы не глядзяць. Прымаўка. // Які выконваецца дарма, бясплатна. Дармавая праца.

зды́мак і зні́мак, ‑мка, м.

Адбітак каго‑, чаго‑н., атрыманы шляхам фатаграфавання. Зрабіць здымак. Рэнтгенаўскі здымак. □ Нехта з прысутных навёў на касманаўтаў фотаапарат. Пазней, пасля адлёту карабля, гэты здымак абляціць усе газеты свету. Шыцік. — А вось якія мае мыслі: я хачу навучыцца рабіць фатаграфічныя знімкі, хачу купіць апарат. Колас.

іншагаро́дні, ‑яя, ‑яе.

1. Які знаходзіцца, жыве ў іншым горадзе; які прыехаў з іншага горада. Іншагародні падпісчык. Іншагароднія спартсмены. // Пасланы ў другі горад, атрыманы з другога горада. Іншагародняя карэспандэнцыя.

2. у знач. наз. іншагаро́дні, ‑яга, м. У дарэвалюцыйнай Расіі — селянін, які жыў у казацкай станіцы, але не належаў да казачнага саслоўя.

увахо́дны, ‑ая, ‑ае.

1. Які прызначаны, служыць для ўваходу. Уваходныя дзверы. □ Грукаючы на крыжавінах, цягнік прайшоў міма ўваходных стрэлак, паступова суцішаючы ход. Мележ.

2. Які дае права на ўваход куды‑н. Уваходны білет.

3. Атрыманы ўстановай (пра дакументы, карэспандэнцыю і пад.); проціл. выходны. // у знач. наз. увахо́дная, ‑ай, ж. Дзелавы дакумент такога тыпу.

падручы́цца, ‑ручуся, ‑ручышся, ‑ручыцца; зак., з інф.

Даць згоду зрабіць што‑н., узяцца за якую‑н. работу для каго‑н. Каля крайняга дома на сцяжынцы [Каця] убачыла санітарку, спытала, дзе знайсці лётчыка, якога два дні назад палажылі на лячэнне. Санітарка падручылася паказаць. Алешка. Важныя звесткі былі атрыманы.. ад аднаго слесара, які падручыўся рамантаваць сапёрам матацыклы. Шахавец.

паса́жны, ‑ая, ‑ае.

1. Атрыманы, дадзены ў пасаг. Перад.. [шафай] ляжалі.. ўсе яе [мацерыны] святочныя спадніцы — і дзявочыя яшчэ, і пасажныя. Чорны. Дзяўчаты ў час мяцеліц ткалі, Бялілі белаю вясной І да пары прыберагалі Пасажны скарб, як гонар свой. Пысін.

2. Тое, што і пасаджоны. Птушкі ў мільён струн вяселле гралі нам, Пасажнай маткай была пчолка. Купала.