правака́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Здрадніцкія дзеянні, падбухторванне каго-н. да такіх дзеянняў, якія могуць прывесці да цяжкіх вынікаў.

Паддацца на правакацыю.

2. Штучнае выкліканне якіх-н. прымет хваробы (спец.).

|| прым. правакацы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Крыш ’крызіс хваробы, знішчэнне касцей, смерць (Нас.). Да крышыць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зыхо́д, ‑у, М ‑дзе, м.

Заканчэнне, завяршэнне, канец. Губернатар дазволіў затрымацца ў Адэсе да зыходу хваробы брата. Мехаў. // Вынік чаго‑н. Зыход спаборніцтваў. Зыход паядынку. □ [Алесь Гурло] не верыў у сілу сваёй хваробы і не прадчуваў трагічнага зыходу. Хведаровіч.

•••

На зыходзе — у канцы. Ноч была на зыходзе, з кожнай хвілінай святлеў усход. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неўры́т, ‑у, М ‑рыце, м.

Запаленне нерва, якое развіваецца пры яго пашкоджанні, пераахаладжэнні цела, у выніку інфекцыйнай хваробы і інш.

[Ад грэч. neuron — валакно, нерв.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

траўматало́гія, ‑і, ж.

Раздзел медыцыны, які вывучае траўматычныя пашкоджанні, хваробы, звязаныя з імі, а таксама метады лячэння і прафілактыку іх.

[Ад грэч. tráuma — рана і logos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ляда́шчыц ’нячысцік у выглядзе падучай хваробы’ (Нас.). Да лядашчы ’слабы, нядужы’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рыжаві́ца ’назва хваробы па колеры хворага месца’ (Нар. Гом.). Ад рыжы (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

інкуба́цыя, ‑і, ж.

1. Скрыты перыяд хваробы з моманту заражэння да з’яўлення яе першых прымет.

2. Штучнае вывядзенне птушанят у інкубатарах.

[Ад лац. incubatio — выседжванне птушанят.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

захво́рванне, ‑я, н.

1. Стан паводле знач. дзеясл. захворваць — захварэць; узнікненне хваробы. Прадухіліць захворванне.

2. Тое, што і хвароба. Інфекцыйныя захворванні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́здаравець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Стаць здаровым, паправіцца пасля хваробы; ачуняць. [Маці:] — Выздаравееш і зноў з дзецьмі пабяжыш гуляць на вуліцу. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)