Віртуо́з ’артыст, які дасканала валодае тэхнікай свайго майстэрства’ (БРС, КТС). Запазычана з рус. виртуо́з (Крукоўскі, Уплыў, 76) < франц. virtuose < іт. virtuoso ’выдатны, моцны, дабрачынны’ (Шанскі, 1, В, 103–104). Фасмер (1, 319 выводзіць рус. лексему з іт. virtuoso < лац. virtus ’дабрачыннасць’. Сюды ж віртуозны, віртуознасць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

насе́дзець, -джу, -дзіш, -дзіць і насядзе́ць, -сяджу́, -сядзі́ш, -сядзі́ць; -сядзі́м, -седзіце́, -сядзя́ць; -се́джаны; зак., што.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра птушак: сагрэць яйкі цяплом свайго цела, выседжваючы птушанят.

2. Нажыць якую-н. хваробу ў выніку працяглага сядзення (разм.).

Н. гемарой.

|| незак. насе́джваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дапя́ць, -пну́, -пне́ш, -пне́; -пнём, -пняце́, -пну́ць; -пні́; зак. (разм.).

1. да каго-чаго. Дайсці, дабрацца куды-н.

Ратуючыся, ён аж да Масквы дапяў.

2. чаго. Дамагчыся, дасягнуць чаго-н.

Яна свайго дапне.

3. Зразумець што-н.

Слухаў, слухаў, але не адразу дапяў.

|| незак. дапіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адбо́й, -бо́ю, м.

1. гл. адбіць.

2. Сігнал (першапачаткова барабанны), які апавяшчае аб заканчэнні чаго-н.

А. паветранай трывогі.

3. перан. Перапынак у працы, дзеянні; спачын.

Біць (даць) адбой (таксама перан.: адмаўляцца ад свайго рашэння, думкі).

◊

Адбою няма (не будзе) ад каго-чаго (разм.) — вельмі многа каго-, чаго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зача́ткавы, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца ў пачатку свайго развіцця. Зачаткавы орган. // Першапачатковы, пачатковы. Зачаткавы стан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разла́ддзе, ‑я, н.

Разм. Тое, што і разлад. [Ігнась] міжвольна азірнуўся на [віноўнікаў] свайго душэўнага разладдзя. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

многааперацы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які патрабуе для свайго выканання многіх аперацый. // Які выконвае многія аперацыі. Многааперацыйны станок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

небяспе́чнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць небяспечнага. Дзяўчына не разгубілася, хоць і ўсведамляла ўсю небяспечнасць свайго стану. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саманазіра́нне, ‑я, н.

Назіранне за самім сабой, за станам свайго здароўя, за думкамі, пачуццямі і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

членашко́дніцтва, ‑а, н.

1. Наўмыснае пашкоджанне якога‑н. члена свайго цела.

2. Прычыненне знявечанняў каму‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)