по́шук, -у, мн. -і, -аў, м.
1. мн. Дзеянні таго, хто шукае, адшукванне каго-, чаго-н.
У пошуках прыстанішча.
2. часцей мн. Разведачныя работы па выяўленні чаго-н. (спец.).
Геалагічныя пошукі.
3. Разведка, разведвальная баявая аперацыя (спец.).
Начны п.
|| прым. по́шукавы, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адбо́й, -бо́ю, м.
1. гл. адбіць.
2. Сігнал (першапачаткова барабанны), які апавяшчае аб заканчэнні чаго-н.
А. паветранай трывогі.
3. перан. Перапынак у працы, дзеянні; спачын.
Біць (даць) адбой (таксама перан.: адмаўляцца ад свайго рашэння, думкі).
◊
Адбою няма (не будзе) ад каго-чаго (разм.) — вельмі многа каго-, чаго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апекава́цца, апякуюся, апякуешся, апякуецца; незак.
1. над кім-чым. Клапаціцца пра каго‑, што‑н., накіроўваць дзеянні, ахоўваць чые‑н. інтарэсы. Крушынскі апекаваўся над сваімі рабочымі. Бядуля.
2. Зал. да апекаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
варо́жасць, ‑і, ж.
Адносіны і дзеянні, прасякнутыя непрыязнасцю, нянавісцю. Саша адкінулася, і вочы яе бліснулі праз слёзы іскрамі гневу і варожасці. Шамякін. Варожасць — самае горшае ў свеце людскім пачуццё. Вярцінскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэрмі́чны, ‑ая, ‑ае.
Звязаны з выкарыстаннем цеплавой энергіі. Тэрмічны рэжым. Тэрмічнае дзеянне току. // Заснаваны на дзеянні цеплавой энергіі. Тэрмічная апрацоўка металаў. Тэрмічнае рэле. // Прызначаны для цеплавой апрацоўкі металаў. Тэрмічны цэх.
[Ад грэч. thermos — гарачы, цёплы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штрэйкбрэ́херства, ‑а, н.
Дзеянні штрэйкбрэхераў, накіраваныя на зрыў стачкі, забастоўкі. Улічыўшы сітуацыю ў краіне, дзе вельмі часта адбываліся забастоўкі, .. [містэр Лаяна] зрабіў спробу зарабіць на штрэйкбрэхерстве. Лынькоў. // перан. Здрадніцтва інтарэсам рабочага класа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перашко́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ко́д, ж.
1. Тое, што затрымлівае якія-н. дзеянні або развіццё чаго-н., стаіць на шляху ажыццяўлення чаго-н.
Пераадольваць перашкоды.
Бюракратычныя перашкоды.
2. Тое, што перагароджвае шлях, затрымлівае перамяшчэнне.
Паласа перашкод (мясцовасць са штучнымі канавамі, загародамі і пад.; спец.). Бег з перашкодамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
недзеяздо́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Кніжн. Няздольны да дзеяння, да дзейнасці. Недзеяздольная арганізацыя.
2. Спец. Які не мае права рабіць дзеянні юрыдычнага характару і не нясе адказнасці за свае ўчынкі. Недзеяздольны кліент.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́хады, ‑аў; адз. няма.
Меры, якія‑н. дзеянні, накіраваныя на дасягненне пэўнай мэты. Рабіць захады. Прымаць захады. □ Смех і жарты не сціхалі хвілін пяць, нягледзячы на самыя знергічныя захады Ніны Іванаўны. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
растармазі́ць, ‑мажу, ‑мозіш, ‑мозіць; зак., што.
1. Перашкодзіўшы тармажэнню, паскорыць ход чаго‑н.
2. Спец. Ліквідаваць у кары вялікіх паўшар’яў галаўнога мозга стан унутранага тармажэння пры дзеянні якога‑н. новага, пабочнага раздражняльніка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)