Verbum

абвінава́чваны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад абвінавачваць (у 1 знач.).

2. у знач. наз. абвінава́чваны, ‑ага, м.; абвінава́чваная, ‑ай, ж. Той (тая), каму па суду прад’яўлена абвінавачанне ў якім‑н. злачынстве. Допыт абвінавачванага. □ Артыкулах, 157 Канстытуцыі БССР «Абвінавачванаму забяспечваецца права на абарону». Канстытуцыя БССР.

зненаві́дзець, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.

Адчуць нянавісць, пранікнуцца нянавісцю да каго‑, чаго‑н. Саша ніколі раней не прала і з першых жа дзён зненавідзела гэту дапатопную работу. Шамякін. — Калі вы яшчэ хоць раз схлусіце мне ці каму-небудзь іншаму, я зненавіджу вас назаўсёды. Кулакоўскі.

гы́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Адрывіста і пагрозна вурчаць (звычайна пра сабак). Джэк адным скокам дагнаў.. [камень] і гыркаў, ляскаючы зубамі. Крапіва.

2. Разм. Груба і зласліва гаварыць, адказваць каму‑н.; пакрыкваць. Здаецца, што хлопцы злыя і раздражнёныя: гыркаюць адзін на аднаго, кашляюць, чхаюць, шморгаюць насамі. Карпюк.

даўжні́к, ‑а, м.

Той, хто ўзяў у доўг, пазычыў. Адны плацілі акуратна, другія цягнулі бог ведае колькі, і мы не маглі пазбавіцца ад даўжнікоў ці, як у нас кажуць, дэбітораў. Скрыган. // перан. Той, хто абавязак каму‑н. за што‑н. Узнагароджаны чалавек — вечны даўжнік дзяржавы. Алешка.

застрэ́льшчык, ‑а, м.

1. Уст. Салдат у рассыпным страі, які першым сустракаўся з праціўнікам.

2. Той, каму належыць пачын у якой‑н. справе; пачынальнік, ініцыятар. Вінгар даўно быў застрэльшчыкам арганізацыі ўдарных брыгад. Чорны. Застрэльшчыкамі рэвалюцыйных выступленняў сталі тры тысячы сялян-рыбакоў, пазбаўленых права лавіць рыбу. У. Калеснік.

траўмі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., каго-што.

Панесці (наносіць) каму‑, чаму‑н. траўму. Траўміраваць нагу. // Вывесці (выводзіць) з раўнавагі, парушыць (парушаць) чый‑н. спакой. — А .. [дачка] абураецца: «Падумай толькі! Гэта ж каб і праўда з кім такое гора было, то хіба можна казаць, чалавека траўміраваць!» Лось.

турава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.

1. Спец. Выконваць другую партыю пры спяванні або ігры на музычным інструменце; уторыць.

2. каму-чаму. Паўтараць чые‑н. словы, якія-н гукі. Манатонна гудуць тэлефонныя правады. Ім туруюць камары. Масарэнка. Вечар... Вечар асенні, хмуры... Дожджык цалуе шыбы. Вецер пяе — туруе. Чарот.

хана́, нескл., ж.; у знач. вык., каму-чаму.

Разм. груб. Канец, смерць. [Шапавалаў:] — Ну, таварыш капітан, нам проста пашанцавала, што паспелі выбрацца з таго праклятага балота! Хана была б усім! Шашкоў. Машына, як вядома, любіць аднаго гаспадара. А пойдзе па руках, так і знай, што хана ёй. Курто.

цярпе́цца, ‑піцца; безас. незак. (звычайна з адмоўем «не»).

Каму‑н. хапае цярпення, вытрымкі; у каго‑н. ёсць цярпенне, вытрымка. Кастусю асабліва не цярпелася. Бацька абяцаў прывезці яму сёння кнігу з вялікімі літарамі і малюнкамі. С. Александровіч. — Бабуля, а што піша тата? — не цярпелася даведацца хлопчыку. Пальчэўскі.

чы́йсьці, чыйсьці, чыёсьці; займ.

неазначальны. Які невядома каму належыць. Маленькія камарыкі-таўкунчыкі кучкамі гулялі на сонцы, як бы чыясьці нявідная рука трэсла ў паветры маленькую сетачку. Колас. Я ўжо хацеў паспрабаваць шчасця, як раптам пачуў за спінай чыйсьці незнаёмы голас: — Ты што робіш тут, хлопчык? Шыловіч.