гваздзі́к, ‑а, м.
Травяністая расліна сямейства гваздзіковых з пахучымі кветкамі чырвонага, ружовага або белага колеру. Скрозь зелянелі вадкі і агародчыкі з ярка-чырвонымі ружамі і пахучымі гваздзікамі. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канарэ́йка, ‑і, ДМ ‑рэшты; Р мн. ‑рэек; ж.
Пеўчая птушка з ярка-жоўтым апярэннем, больш вядомая як пакаёвая. У хаце віселі клеткі з канарэйкамі, чыжыкамі, вавёркамі. Бядуля.
[Ад геагр. назвы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пу́рпур, ‑у, м.
1. Натуральная каштоўная фарба чырвона-фіялетавага колеру, якая ўжывалася ў старажытнасці для афарбоўкі тканіны.
2. Ярка-чырвоны колер з фіялетавым адценнем. [Коркія] бачыў роўную гладзь мора і над ім палымнеючы пурпур зары. Самуйлёнак. Верасовыя пустэчы, аблітыя сонцам, так цвілі, што павольныя аблокі, адбіваючы іх .. цвіценне, былі афарбаваныя знізу ў лёгкі пурпур. Караткевіч.
3. Уст. Дарагое адзенне або тканіна ярка-чырвонага колеру з фіялетавым адценнем. Апрануцца ў пурпур.
[Лац. purpura.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грукаце́ць, ‑качу, ‑каціш, ‑каціць; незак.
Разм. Ствараць грукат; грукатаць. Пыхкаючы сінім дымком, грукацелі, злосна чмыхалі на глейкім полі трактары. Бялевіч. У небе ярка ўспыхвалі маланкі, аглушальна грукацеў гром. Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нео́навы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да неону, уласцівы яму. Над будынкам прыгожа і ярка ўспыхвалі неонавыя агні. Гамолка. // Зроблены з дапамогай неону. Неонавая рэклама.
•••
Неонавая лямпа гл. лямпа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Баршчо́вы ’бурачковы (аб колеры)’ (Нас.). У ст.-бел. з XVII ст. (Нас. гіст., Булыка, Запазыч.). Ст.-укр. (з XVII ст.) барщевый, барщовый ’ярка-чырвоны’. Запазычанне з польск. barszczowy (ад barszcz, прасл. bъrščь, гл. боршч).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пунсо́вы ’ярка-чырвоны’ (ТСБМ), рус. пунцо́вый ’тс’. Праз польск. ponsowy, pąsowy ’тс’ ад франц. ponceau ’палявы мак, колер яго кветак’, ст.-франц. poncel ’тс’ (няяснага паходжання, магчыма, ад ponceau, poncel ’масток’, гл. Банькоўскі, 2, 521).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
све́тлы, -ая, -ае.
1. Які ярка свеціць.
Светлая лямпачка.
2. Добра асветлены, яркі.
Светлыя палацы.
С. дзень.
3. Ясны, празрысты.
С. ручаёк.
4. Менш яркі па колеры ў параўнанні з іншымі, не цёмны.
Светлыя валасы.
Светлыя фарбы.
5. Радасны, нічым неазмрочаны, незасмучаны.
Светлая будучыня.
С. ўспамін.
6. Ясны, лагічны, праніклівы.
С. розум.
Светлыя надзеі.
|| наз. све́тласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
індывідуа́льнасць ж., в разн. знач. индивидуа́льность;
і. я́касцей — индивидуа́льность ка́честв;
я́рка вы́яўленая і. — я́рко вы́раженная индивидуа́льность;
абаро́на чалаве́чай ~ці — защи́та челове́ческой индивидуа́льности
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аганёк, ‑нька, м.
Пакаёвая травяністая расліна, якая найчасцей цвіце ярка-чырвонымі кветкамі. Гэта прасторная святліца з мноствам фікусаў, аганькоў, руж, пальмаў, якімі былі застаўлены ўсе вокны і палавіна падлогі, і была [Сашына кватэра]. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)