калга́снік, ‑а, м.
Член калгаса. Пасля вячэры дзед Мікалай расказаў мне ўвесь свой доўгі жыццёвы шлях: шлях панскага батрака — селяніна-бедняка — калгасніка-ўдарніка. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выбачэ́нне, ‑я, н.
Дараванне віны; прабачэнне. [Іван Нічыпаравіч:] — Не трэба, дачушка, выбачэння. Якімовіч. Бывае і так. Прыйдзе, накурыць, графік разаб’е, а потым назаўтра выбачэння просіць. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свінава́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Схільны да свінства, свінскіх паводзін; няўдзячны, нахабны, грубы. Аканом запнуўся, падбіраючы слова. Усе ведалі яго як служаку грубага, свінаватага. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скляпо́к, ‑пка, м.
Памянш. да склеп (у 1 знач.); невялікі склеп. [Дзед Лукаш] набраў у сваім скляпку добры кош бульбы, буракоў .. ды падаўся на рынак. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
старажы́ха, ‑і, ДМ ‑жысе, ж.
Разм.
1. Жонка стоража.
2. Старожка (у 2 знач.). Цётка Палашка была старажыхай строгай, не патурала свавольнікам. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узрыхлі́ць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.
Зрабіць рыхлым, разрыхліць. [Маня] ўзрыхліла зямлю, падсыпаўшы ў яе попелу, пракапала неглыбокую ямку і пасадзіла туды сваю скараспелку. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарназёмны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да чарназёму, з’яўляецца чарназёмам. Чарназёмная глеба. □ Перада мною распасціраліся зялёныя паплавы, чарназёмныя палі. Якімовіч. // Багаты чарназёмам. Чарназёмныя стэпы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
часоваабавя́заны, ‑ая, ‑ае.
У выразе: часоваабавязаныя сяляне гл. селянін. / у знач. наз. часоваабавя́заны, ‑ага, м. Часоваабавязаныя, так называлі цяпер былых прыгонных, няспынна бунтавалі. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́гам, прысл.
У тэмпе хады, не бягом. // Самым павольным алюрам. [Конь] павярнуў назад і пайшоў шагам. Якімовіч.
•••
Шагам марш! гл. марш 2 (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мі́ласціна, ‑ы, ж.
Ахвяраванне жабраку, бедняку. І зноў вагоны, зноў даўжэзная пакутлівая дарога. На станцыях [бежанцы] хадзілі прасіць міласціну, хоць рэдка калі ўдавалася што сабраць. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)