уро́н, ‑у, м.
Страта, шкода. У гады першай сусветнай вайны, а затым замежнай інтэрвенцыі і грамадзянскай вайны прамысловасці Беларусі быў нанесен значны ўрон. «Весці». [Аляксей:] — Для нашай гаспадаркі.. [пазыка суседзям] урону не зробіць, а людзям падтрымка вялікая. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мо́лодость маладо́сць, -ці ж.;
в мо́лодости у маладо́сці, за́малада;
◊
втора́я мо́лодость друга́я маладо́сць;
не пе́рвой мо́лодости не пе́ршай маладо́сці;
по мо́лодости лет па маладо́сці (год).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
но́рма, -ы, мн. -ы, норм і -аў, ж.
1. Устаноўленая мера, сярэдняя велічыня чаго-н.
Н. выпрацоўкі.
Н. выпадзення ападкаў.
2. пераважна мн. Агульнапрызнаныя, узаконеныя ў пэўным асяроддзі правілы паводзін людзей у грамадстве.
Дыпламатычныя нормы.
3. Устаноўленае, агульнапрынятае правіла ў мове, літаратуры.
Нормы беларускай літаратурнай мовы.
4. Загаловак кнігі, звычайна скарочаны, які даецца дробным шрыфтам на першай старонцы кожнага друкаванага аркуша ўнізе з левага боку (спец.).
◊
Прыйсці (увайсці) у норму — прыйсці да звычайнага стану.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
купе́ц, -пца́, мн. -пцы́, -пцо́ў, м.
1. Багаты гандляр, уладальнік прыватнага гандлёвага прадпрыемства.
К. першай гільдыі.
2. Пакупнік (разм.).
Знайсці купца на тавар.
|| памянш. ку́пчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.; разм.).
|| павел. купчы́на, -ы, мн. -ы, -чы́н, м. (да 1 знач.; разм.).
|| ж. купчы́ха, -і, ДМ -чы́се, мн. -і, -чы́х (да 1 знач.).
|| зб. купе́цтва, -а, н. (да 1 знач.).
|| прым. купе́цкі, -ая, -ае (да 1 знач.).
К. сан.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лі́нька, ‑і, ДМ ‑ньцы; ж.
Змена верхняга покрыва (шэрсці, пер’я, панцыра і пад.) у жывёл і птушак у пэўныя перыяды. Асенняя лінька ў русака пачынаецца ў канцы верасня і заканчваецца ў першай палавіне снежня. «Весці».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аз, аза, м.
1. Старадаўняя назва літары «а». Аз, букі, ведзі... — а, б, в...
2. займ. У царкоўнаславянскай мове — назва першай асобы адз. ліку.
3. толькі мн. (азы́, азо́ў). Самы пачатак.
•••
Пачаць з азоў гл. пачаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шара́х, выкл. у знач. вык.
Разм. Ужываецца паводле знач. дзеясл. шарахаць — шарахнуць і шарахацца — шарахнуцца. [Грышук:] — Даходзяць гэта ўжо да нашай Пятроўкі, а ўласаўцы, што ішлі ў першай шарэнзе, з аўтаматаў па іх, па немцах, — шарах! Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гарні́ла, ‑а, н.
1. Уст. Тое, што і горан (у 1 знач.).
2. Тое, што і горан (у 2 знач.). Бальшавіцкая партыя прайшла праз гарніла першай рускай рэвалюцыі. «ЛіМ». Праз гарніла мук здабыта Наша доля, воля. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Дэ́ндзі ’дэндзі’ (БРС). Рус. де́нди, укр. де́нді. У бел. мове, магчыма, з рус. Першакрыніцай з’яўляецца англ. dandy ’тс’. У рус. мове вядома ўжо ў першай палавіне XIX ст. Фасмер, 1, 498; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 70.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дакто́рка і до́ктарка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Разм. Жанчына-ўрач. [Дачка нарадавольца] была ўжо не першай маладосці, працавала дакторкаю ў адной з земскіх бальніц. Колас. Вінцусь ураз пазнаў у жанчыне доктарку, што лечыць яго Зоську. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)