уплотня́ться
1. (делаться более плотным, твёрдым) цвярдзе́ць, зацвердзява́ць, рабі́цца больш цвёрдым (тугі́м), згушча́цца, рабі́цца больш густы́м;
2. (уплотняться, становиться более плотным, частым) ушчыльня́цца, рабі́цца больш шчы́льным (ча́стым);
3. перен. (заселяться плотнее) ушчыльня́цца; (о жильцах) пацясня́цца;
4. перен. (о сроках) ушчыльня́цца, скарача́цца;
5. страд. рабі́цца больш цвёрдым (тугі́м), згушча́цца, рабі́цца больш густы́м; ушчыльня́цца, рабі́цца больш шчы́льным (ча́стым); пацясня́цца; скарача́цца; см. уплотня́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ушчыльні́ць, -ыльню́, -ы́льніш, -ы́льніць; -ы́льнены; зак.
1. што. Зрабіць больш шчыльным (у 1 знач.), сціскаючы.
У. глебу.
У. сіласную масу.
2. каго-што. Засяліць больш, шчыльней ці ўсяліць каго-н. да каго-н. дадаткова.
У. кватэру.
У. жыльцоў.
3. перан., што. Запоўніць цалкам, зрабіць больш насычаным.
У. рабочы дзень.
Ушчыльнены графік работ.
У. тэрміны жніва (скараціць, сціснуць).
|| незак. ушчыльня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. ушчыльне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
восць, -і, ж., зб.
Доўгія і больш рэдкія валасы ў шэрсці жывёлы.
В. у футры бабра.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
харашы́ць, -ашу́, -о́шыш, -о́шыць; незак., каго-што (разм.).
Надаваць каму-, чаму-н. больш прыгожы, прывабны выгляд.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перахвалі́ць, -алю́, -а́ліш, -а́ліць; -а́лены; зак., каго-што.
Пахваліць больш, чым трэба, расхваліць.
П. поспехі вучня.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пагато́ў, прысл.
Тым больш.
Калі ты гэтага не здолеў зрабіць, то ён і п. не зробіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шы́рыць, -ру, -рыш, -рыць; незак., што.
Рабіць больш шырокім, павялічваць, развіваць.
Ш. возера.
Ш. круг знаёмстваў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
южне́е сравн. ст. нареч. на по́ўдзень ад…; больш на по́ўдзень ад…, больш на по́ўдзень;
южне́е Могилёва на по́ўдзень ад Магілёва;
нет, э́та река́ южне́е не, гэ́та рака́ больш на по́ўдзень.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
свяжэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Станавіцца свяжэйшым (гл. свежы ў 4 знач.), халаднейшым.
Пад раніцу свяжэе (безас.).
2. Станавіцца больш яркім, набываць больш здаровы выгляд.
Пабыўшы ў лесе, чалавек свяжэе.
|| зак. пасвяжэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыхарашы́ць, -рашу́, -ро́шыш, -ро́шыць; -ро́шаны; зак., каго-што (разм.).
1. Зрабіць больш прыгожым, надаць прыгажэйшы выгляд.
П. горад к святу.
2. перан. Падаць у больш прыгожым выглядзе, чым у сапраўднасці.
П. героя. П. праўду.
|| незак. прыхаро́шваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. прыхаро́шванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)