уплотня́ться

1. (делаться более плотным, твёрдым) цвярдзе́ць, зацвердзява́ць, рабі́цца больш цвёрдым (тугі́м), згушча́цца, рабі́цца больш густы́м;

2. (уплотняться, становиться более плотным, частым) ушчыльня́цца, рабі́цца больш шчы́льным (ча́стым);

3. перен. (заселяться плотнее) ушчыльня́цца; (о жильцах) пацясня́цца;

4. перен. (о сроках) ушчыльня́цца, скарача́цца;

5. страд. рабі́цца больш цвёрдым (тугі́м), згушча́цца, рабі́цца больш густы́м; ушчыльня́цца, рабі́цца больш шчы́льным (ча́стым); пацясня́цца; скарача́цца; см. уплотня́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ушчыльні́ць, -ыльню́, -ы́льніш, -ы́льніць; -ы́льнены; зак.

1. што. Зрабіць больш шчыльным (у 1 знач.), сціскаючы.

У. глебу.

У. сіласную масу.

2. каго-што. Засяліць больш, шчыльней ці ўсяліць каго-н. да каго-н. дадаткова.

У. кватэру.

У. жыльцоў.

3. перан., што. Запоўніць цалкам, зрабіць больш насычаным.

У. рабочы дзень.

Ушчыльнены графік работ.

У. тэрміны жніва (скараціць, сціснуць).

|| незак. ушчыльня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. ушчыльне́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пагато́ў, прысл.

Тым больш.

Калі ты гэтага не здолеў зрабіць, то ён і п. не зробіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перахвалі́ць, -алю́, -а́ліш, -а́ліць; -а́лены; зак., каго-што.

Пахваліць больш, чым трэба, расхваліць.

П. поспехі вучня.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

восць, -і, ж., зб.

Доўгія і больш рэдкія валасы ў шэрсці жывёлы.

В. у футры бабра.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

харашы́ць, -ашу́, -о́шыш, -о́шыць; незак., каго-што (разм.).

Надаваць каму-, чаму-н. больш прыгожы, прывабны выгляд.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шы́рыць, -ру, -рыш, -рыць; незак., што.

Рабіць больш шырокім, павялічваць, развіваць.

Ш. возера.

Ш. круг знаёмстваў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

южне́е сравн. ст. нареч. на по́ўдзень ад…; больш на по́ўдзень ад…, больш на по́ўдзень;

южне́е Могилёва на по́ўдзень ад Магілёва;

нет, э́та река́ южне́е не, гэ́та рака́ больш на по́ўдзень.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расшы́рыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв.. -рыцца; зак.

1. Стаць больш шырокім. пашырыцца.

Пляцоўка расшырылася.

2. Павялічыцца колькасна, у аб’ёме; пашырыцца.

Асартымент прадуктаў расшырыўся.

3. Стаць больш шырокім па змесце. паглыбіцца.

Тэматыка дакладаў расшырылася.

|| незак. расшыра́цца, -а́ецца.

|| наз. расшырэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

свяжэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Станавіцца свяжэйшым (гл. свежы ў 4 знач.), халаднейшым.

Пад раніцу свяжэе (безас.).

2. Станавіцца больш яркім, набываць больш здаровы выгляд.

Пабыўшы ў лесе, чалавек свяжэе.

|| зак. пасвяжэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)