малача́й, ‑ю, м.
Травяністая або кустовая расліна сямейства малачаевых з ядавітым белым сокам. Печышча даўно размокла, расплылася ды парасло дзядоўнікам і малачаем. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́беліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; зак.
1. Стаць, зрабіцца белым. Выбеліліся палотны.
2. у што. Разм. Запэцкацца ў што‑н. белае. Выбеліцца ў крэйду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кары́цца, каруся, корышся, корыцца; незак.
Разм. Падпарадкоўвацца чыёй‑н. сіле, уладзе; пакарацца. Зацвіталі яблыні, Белым цветам крыліся І ніколі, зяблыя, Сцюжам не парыліся. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
набялі́ць, ‑бялю, ‑беліш, ‑баліць; зак.
1. што. Зрабіць белым пры дапамозе бяліл (у 2 знач.). Набяліць твар.
2. чаго. Адбяліць у нейкай колькасці. Набяліць палатна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падзяме́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да падзямелля. Унізе вялікая падзямельная зала, абліцаваная белым мармурам, аздобленая беларускім арнаментам і мазаічнымі карцінамі з жыцця Беларусі. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парламенцёр, ‑а, м.
Асоба, упаўнаважаная адным з ваюючых бакоў для перагавораў з праціўнікам. Праз нейкі час з-за дома выйшаў, размахваючы белым сцягам, парламенцёр. Хомчанка.
[Фр. parlementaire.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зя́блы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Змёрзлы, азяблы. Асцярожна — стук у дзверы Зяблаю рукою. Колас. Зацвіталі яблыні, Белым цветам крыліся І ніколі, зяблыя, Сцюжам не парыліся. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збяле́лы, ‑ая, ‑ае.
Які збялеў, стаў белым. Поле вымерла, стыў збялелы ад інею лазняк у абочынах. Пташнікаў. На пасцелі ляжаў збялелы, як палатно, чалавек. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Падла́сы ’з белай поўсцю на жываце (звычайна пра карову)’ (ТСБМ, Бяльк., Шат.), ’жаўтаваты, светла-руды’ (Гарэц., Некр., Мал.), ’аб сабаку: плямісты або з белай спіной ці белым жыватом’ (Федар.), подла́сы ’падласы’ (ТС), падла́сівенькі ’тс’ (Сл. ПЗБ). Рус. падла́сый ’цёмна-гняды з падпалінамі’, укр. підла́сий ’з белым жыватом’; далей рус. ла́са ’пляма прадаўгаватай формы, ільсняная пляма; паласа ад праса’, ла́сить ’пакідаць плямы’. Паводле Фасмера (2, 460), роднаснае літ. lãšas ’пляма’, лат. làse ’кропля, пляма, крапінка’ (гл. таксама Бернекер, 1, 691; Міклашыч, 160; Мацэнауэр, 9, 189). Збліжэнне з лат. lãpsa ’месца’ (Мее–Эндзелін, 2, 440); Фасмер (там жа) лічыць менш верагодным.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дыхраі́зм, ‑у, м.
Спец. Двухколернасць, уласцівасць анізатропных цел (напрыклад, крышталяў) выяўляць розную афарбоўку ў белым святле ў залежнасці ад таго, у якім кірунку праз іх глядзець.
[Ад грэч. di — двойчы і chróa — колер.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)