Сла́сты ‘прылада для адціскання сыру’ (Сцяшк. Сл.), ‘пастка’, ‘ціскі’, ‘прыстасаванне для сушкі травы’ (Сл. ПЗБ). З літ. slãstai ‘тс’ (Сл. ПЗБ, 4, 478).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
муро́г, ‑рагу, м.
1. Сухадольная трава высокай кармавой якасці. [Карн] пайшоў па мяжы назад, нячутна ступаючы босымі нагамі па мяккаму мурагу сцежкі. Шамякін. Выбраўшыся на грудок, [каровы] прагна прыпадаюць да смачнага роснага мурагу. Васілевіч. // Разм. Мурожная сенажаць. Налева, куды нясла сваю ваду.. [рэчка], цягнуліся даўжэразныя панскія мурагі. Гартны.
2. Сена з такой травы. Травы перастаялі. Ужо даўно тут павінны былі звінець косы, гучаць песні, расці копы свежага духмянага мурагу. Ставер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
до́нны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да дна (у 1 знач.). Проба доннага грунту. // Які жыве або які знаходзіцца на дне. Донны лёд. Донная рыба. Донныя травы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плюхо́та, ‑ы, ДМ ‑хоце, ж.
Разм. Дрэнная, дажджлівая пагода, слота. Ссохлі травы, ўсё павяла. Слаць, плюхота, холад, цьма. Эх, скарэй бы закрывала Зямлю чорную зіма! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сенакасі́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Сельскагаспадарчая машына для касьбы травы. У гэтым годзе на палях нашых калгасаў з’явілася новая самаходная шыроказахопная сенакасілка. «Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сенако́сны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да сенакосу. Пагоднай сенакоснаю парой, Нагружаны бухматымі вазамі, Зялёнай хмарай сунецца паром. Барадулін. // Прызначаны для касьбы травы па сена. Сенакосныя ўгоддзі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Скос ‘валок скошанай травы’ (ТС), ‘пакошаны луг’ (крыч., ДАБМ, камент., 856), ско́ша ‘тс’ (лельч., там жа), ско́скі ‘апошні дзень касьбы’ (Варл.). Ад скасіць (гл. касіць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
павытырка́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Разм. Вытыркнуцца, паказацца адкуль‑н. — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. У розных месцах з-пад вады павытыркаліся новыя купінкі травы. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цыку́та, ‑ы, ДМ ‑куце, ж.
Ядавітая травяністая балотная ці вадзяная расліна сямейства парасонавых. Травы розныя: валяр’ян, цыкута, святаяннік, а за імі, зусім у вадзе — трысцё, аер. Дубоўка.
[Ад лац. cicuta.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сенако́с, ‑у, м.
1. Касьба травы на сена. Пачаўся сенакос. □ Пажоўклі травы, якія не паспелі адрасці пасля нядаўняга сенакосу. Шахавец.
2. Месца, адведзенае для касьбы сена. Людзі зразумелі, што пастаў час ператварыць нашы неўрадлівыя сенакосы ў высокаўраджайныя палі. Асіпенка. Там сцелюцца між хвойніку паплавы сенакосу, упіраючыся ў маленькія засценкі і хутаркі. Гартны.
3. Час уборкі сена. Для Якуба самаю вясёлаю і радаснаю парою года быў час сенакосу. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)