паслядо́ўны
1. после́довательный;
~ныя ру́хі — после́довательные движе́ния;
2. (логически обоснованный) после́довательный;
п. вы́вад — после́довательный вы́вод;
3. прее́мственный;
п. рад з’яў — прее́мственный ряд явле́ний
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
часці́ць, чашчу, часціш, часціць; незак.
Вельмі хутка, часта рабіць якія‑н. рухі, дзеянні і пад. — Усё зразумела, — адразу адказаў той. — У вас, малады чалавек, часціць сэрца. Гамолка. — З грэблі б’юць. Вось і нямецкія аўтаматы часцяць. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гук, -а і -у, мн. -і, -аў, м.
1. -у. Вагальныя рухі часцінак паветра або іншага асяроддзя, якія мы ўспрымаем органамі слыху.
Хуткасць гуку.
Г. стрэлу.
Музычны г. (у адрозненне ад шуму).
2. -а. Найменшы членараздзельны элемент чалавечай мовы.
Гукі беларускай мовы.
◊
Ні гуку — пра поўнае маўчанне; не гавары, маўчы.
|| прым. гукавы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
суці́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.
1. каго-што. Супакоіць, давесці да стану спакою, уціхамірыць.
С. дзяцей.
2. што. Змякчыць, зрабіць менш адчувальным; аслабіць, прыглушыць якое-н. пачуццё.
С. боль.
С. хваляванне.
3. каго-што. Прыцішыць, затрымаць (чый-н. ход, рухі пад.).
С. каня.
С. бег.
|| незак. суціша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. суцішэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паво́льны, ‑ая, ‑ае.
Няспешны; марудны. Павольныя рухі. Павольная хада. □ Людзі стаялі цесна; усе сталыя, спрацаваныя твары; павольныя словы, цвёрдыя позіркі. Чорны. Была.. [Маша] невысокая, павольная і, відаць, дужая. Мележ. // Спакойны; размераны. Марыля глядзіць на павольныя марскія хвалі. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паце́пвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Час ад часу злёгку сцепацца, рабіць сутаргавыя рухі. У засені было халаднавата. Віцька пацепваўся, стараўся як мага глыбей засунуць у кішэні рукі. Асіпенка. [Ласяняты] дрыготка пацепваліся ад холаду і туліліся да ласіхі. Кірэйчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыго́жы, -ая, -ае.
1. Які прыносіць асалоду позірку, прыемны знешнім выглядам, гарманічнасцю, стройнасцю.
Прыгожая жанчына.
П. від.
Прыгожая музыка.
Прыгожа (прысл.) пісаць.
Прыгожыя рухі.
2. Поўны ўнутранага зместу, высокамаральны.
П. ўчынак.
3. Эфектыўны знешне, але беззмястоўны.
Прыгожыя словы.
П. жэст.
4. у знач. наз. прыго́жае, -ага, н. Тое, што адпавядае ідэалам прыгажосці, хараства.
Навука аб прыгожым (эстэтыка).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
непракты́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не разбіраецца ў практычных справах; пазбаўлены практычнасці. Непрактычны гаспадар. □ Рухі Пятра вуглаватыя, мітуслівыя і лёгка выдавалі яго як непрактычнага ў гаспадарчых справах інтэлігента. Ракітны.
2. Малапрыдатны да чаго‑н., нявыгадны па сваіх якасцях, выніках. Непрактычны спосаб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гультаява́ты, ‑ая, ‑ае.
Схільны да гультайства, трохі лянівы. Марыніч — хітры, гультаяваты чалавек, толькі від паказвае, што робіць, а сам пасмейваецца з Пракопа. Колас. // Які выражае гультайства, уласцівы гультаю. Гультаяватыя рухі. □ Раніцаю цішыню ў пасёлку парушыў гультаяваты, ахрыплы голас суседняга сабакі. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мі́міка ’рухі мышцаў твару’, ’мастацтва выражаць пачуцці і настрой рухамі мышцаў твару’ (ТСБМ). Паводле Крукоўскага (Уплыў, 77), з рус. мовы. Далей указваюць на ст.-грэч. крыніцу запазычання (Ин. сл.₁₆, 321) μιμικός ’мімічны’. У сапраўднасці ж з с.-лац. ars mimica ’мастацтва жэстаў’, якое са ст.-грэч. μιμική τέχνη ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)