◎ Неўкавы́рны ’незгаворлівы; флегматык’ (Касп.), ’няветлівы, непаслухмяны’ (Ян.), ’капрызны, свавольны’ (Сцяшк. Сл.), неўкавырный ’неўгамонны; якога нічым нельга крануць, упарты’ (Нас.), ’упіра; той, якім нельга ўкіраваць’ (Бяльк.), ’капрызны’ (Юрч.), ніўкавырный ’упірлівы, цяжкі для выхавання або для кіравання’ (мсцісл., З нар. сл.), рус. неуко‑ вырный ’няўклюдны, нялоўкі, непаваротлівы; непрыгожы, несімпатычны; неўгамонны; незгаворлівы’. Гл. укавырны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
стратэ́гія, -і, мн. -і, -гій, ж.
1. Навука правядзення вайны, майстэрства вядзення вайны і кіравання барацьбой.
Тэорыя ваеннай стратэгіі.
Лекцыі па стратэгіі.
2. перан. Майстэрства планавання кіраўніцтва, заснаванага на правільных і далёка разлічаных прагнозах.
С. развіцця прадпрыемства.
С. навуковага пошуку.
|| прым. стратэгі́чны, -ая, -ае.
Стратэгічныя рэзервы.
Стратэгічныя наступальныя дзеянні фронту.
Стратэгічная сыравіна (якая мае ваеннае значэнне).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
міністэ́рства, ‑а, н.
1. Вышэйшая дзяржаўная ўстанова, якая ведае асобнымі галінамі дзяржаўнага кіравання і народнай гаспадаркі, а таксама будынак, дзе знаходзіцца гэтая ўстанова. Міністэрства замежных спраў.
2. У сістэме буржуазнага парламентарызму — састаў міністраў данага ўрада.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыс, ‑а, м.
Абл. Шост для кіравання плытом, чаўном і пад. Адпіхнуўшы ад берага човен І махаючы прысам кляновым, Я плыву. Трус. — Там такая букта, што і прысам дна не дастанеш. Там можа хвоя схавацца. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадстаўні́цтва, ‑а, н.
1. Выкананне абавязкаў прадстаўніка. Судовае прадстаўніцтва.
2. Наяўнасць прадстаўнікоў ад якой‑н. арганізацыі ў органах кіравання, на з’ездах і пад.
3. Установа, якая выконвае чые‑н. даручэнні, абараняе чые‑н. інтарэсы. Дыпламатычнае прадстаўніцтва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стыко́ўка, ‑і, ДМ ‑коўцы; Р мн. ‑ковак; ж.
Мяккае збліжэнне і злучэнне касмічных лятальных апаратаў на арбіце. Узаемны пошук, прычальванне і стыкоўка апаратаў выконваліся па камандзе з Цэнтра кіравання налётам і з дапамогай бартавой аўтаматыкі. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
залатні́к 1, ‑а, м.
Старая мера масы, роўная 1/96 фунта (каля 4,26 г), якая ўжывалася да ўвядзення метрычнай сістэмы.
залатні́к 2, ‑а, м.
Механізм для аўтаматычнага кіравання патокам пары, газу, вадкасці ў цеплавых, гідраўлічных і пнеўматычных машынах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неабве́ржны, ‑ая, ‑ае.
Такі, які немагчыма абвергнуць; бясспрэчны. Неабвержныя факты пераканаўча сведчаць аб тым, што ў нас сапраўды шырока прыцягнуты жанчыны да кіравання дзяржавай. Лушчыцкі. Тэзісы абароны былі няўмольныя і неабвержныя. Машара. Наш час — суровая і неабвержная рэальнасць. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маніпуля́тар, ‑а, м.
1. Чалавек, які робіць розныя маніпуляцыі. // Цыркавы артыст-фокуспік.
2. Спец. Тэлеграфны ключ або прыстасаванне для перадачы тэлеграфных сігналаў.
3. Спец. Прыстасаванне для рэгуліроўкі складаных вытворчых працэсаў (выкарыстоўваецца на пультах кіравання, у дыспетчарскіх і г. д.).
[Фр. manipulateur.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
таталітары́зм, ‑у, м.
Кніжн.
1. Адна з форм аўтарытарнай буржуазнай дзяржавы, якая характарызуецца яе поўным кантролем над усімі сферамі жыцця грамадства; таталітарны рэжым.
2. Напрамак буржуазнай палітычнай думкі, які апраўдвае антыдэмакратычную сістэму палітычнага кіравання і выступае за дыктатуру асобы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)