арсена́л, ‑а, м.

1. Склад зброі і ваеннай амуніцыі. Арсенал Пётрапаўлаўскай крэпасці. // перан.; чаго. Запас, вялікая колькасць чаго‑н. Арсенал выхаваўчых сродкаў. □ Мы павінны дамагацца, каб кожная новая кніга, што выходзіць у свет, ішла ў арсенал бальшавіцкай зброі. Чорны. На яе [прыказкі] ўзбраенні — увесь арсенал сатырычных сродкаў — ад іранічнай усмешкі да знішчальнага сарказму. Шкраба.

2. Уст. Прадпрыемства, якое вырабляе і рамантуе зброю і ваенную амуніцыю.

[Фр. arsenal.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паначэ́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і чаго.

Начапіць на каго‑, што‑н. усё, многае або ў вялікай колькасці. Паначэпліваць вёдры на крукі. Паначэпліваць на сябе зброі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

казённы, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да казны (у 1 знач.); дзяржаўны.

Казённая маёмасць.

2. перан. Бюракратычны, фармальны (неадабр.).

Казённыя адносіны.

○

Казённая палата — губернская ўстанова па падатках у царскай Расіі.

Казённая частка (спец.) — задняя частка агнястрэльнай зброі, з якой яна зараджаецца.

|| наз. казённасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

узво́д², -а і -у, М -дзе, м.

1. -у, гл. узвесці.

2. -а, мн. -ы, -аў. Прыстасаванне ва ўдарным механізме зброі, якое дае магчымасць узвесці курок (спец.).

Курок на ўзводзе.

◊

На ўзводзе (разм.) —

1) у стане ап’янення;

2) у стане нервовага ўзбуджэння.

|| прым. узвадны́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

назапа́сіцца, ‑пашуся, ‑пасішся, ‑пасіцца; зак.

Запасціся чым‑н. у вялікай колькасці. Назапасіцца дрывамі. □ Не хапала зброі, і партызаны вырашылі напасці на нямецкі гарнізон, каб назапасіцца гранатамі, патронамі. Бураўкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гашэ́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Кручок у агнястрэльнай зброі для спуску ўзведзенага курка. Схаваўшы галаву за шчыт, кулямётчык націснуў па гашэтку, і «Максім» засакатаў. Дудо.

[Фр. gachette.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ло́вы, ‑аў; адз. няма.

Уст. Паляванне без агнястрэльнай і халоднай зброі. Мой дзед ездзіў на лавы ўжо з беркутам, а бацька, удасканаліўшы промысел продкаў, акрамя беркута, меў ганчака. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пераўзбро́іцца, ‑зброюся, ‑зброішся, ‑зброіцца; зак.

1. Узброіцца па-новаму, замяніць старыя сродкі зброі. Флот пераўзброіўся.

2. перан. Аснасціцца новым абсталяваннем, навейшымі матэрыяламі, сродкамі якой‑н. дзейнасці. Народная гаспадарка пераўзброілася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

склад​I (запас чего-л., помещение) склад, род. скла́да м.;

склад ору́жия склад збро́і;

рабо́тать на складе працава́ць на скла́дзе.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

патро́ннік, ‑а, м.

Задняя частка канала ствала ў агнястрэльнай зброі, куды ўкладваюць патрон ​1 (у 1 знач.). Рабінка, апасаючыся нямецкай пагоні, зняў з плеч карабін. Загнаў патрон у патроннік. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)