Verbum

геркуле́с, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а (з вялікай літары). Лацінскай назва старажытнагрэчаската міфічнага героя-асілка Геракла.

2. ‑а. Пра чалавека вялікай фізічнай сілы і атлетычнага складу.

3. ‑у. Назва аўсяных круп спецыяльнага прыгатавання.

дабра́к, ‑а, м.

Разм. Добры, спагадлівы чалавек. Гэта быў яшчэ не стары чалавек, але валасы меў сівыя. Позірк вачэй — суровы, патрабавальны. Але чамусьці не страшна было пад.. позіркам гэтага чалавека. Ён [камандзір] здаваўся дабраком. Каваленка.

запарушы́ць, ‑рушу, ‑рушыш, ‑рушыць; зак., што.

1. Пашкодзіць чым‑н., папаўшым у сярэдзіну. Запарушыць вока. Запарушыць вушы.

2. Прысыпаць, зацерушыць. Снег паспеў запарушыць .. галлё. Лынькоў.

•••

Вока не запарушыць каму — пра ціхага, няшкоднага, бяскрыўднага чалавека.

падаражэ́ць, ‑эе; зак.

Стаць, зрабіцца больш дарагім, павысіцца ў цане. Мэбля падаражэла. □ Паступова вайна зазірала з вуліцы ў дамы, у сем’і, у жыццё чалавека, не мінаючы нікога. Мне, пакуль што, толькі падаражэлі прадукты. Гарэцкі.

прапа́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.

1. Паддацца дзеянню пары, кіпеню і пад. для ачышчэння, размякчэння і пад. // Паддацца дзеянню пары ў лазні (пра чалавека).

2. Парыцца некаторы час (гл. парыцца ў 1–4 знач.).

недаацані́ць, ‑цаню, ‑цэніш, ‑цаніць; зак., каго-што.

Недастаткова, не ў поўнай меры ацаніць каго‑, што‑н., прызнаць чые‑н. якасці. Недаацаніць небяспеку. Недаацаніць чалавека. □ — Як гэта магло здарыцца? — прамовіў .. Туравец. — Недаацанілі можа сілу.. [ворага]? Мележ.

няя́снасць, ‑і, ж.

1. Якасць няяснага. Няяснасць вымаўлення гукаў.

2. Што‑н. незразумелае, няяснае. Расказ [пра вепра і ваўка].. рассеяў усякія няяснасці, і на дзеда Талаша глядзелі, як на свайго чалавека. Колас. На дне душы была няяснасць. Пестрак.

крыву́ля, ‑і, ж.

Разм.

1. Пра крывую рэч, крывое дрэва. Трактары нашы Рэжуць барозны, Сохаў-крывуляў Мінуўся стогн слёзны. Купала.

2. Пра крывога; кульгавага чалавека.

3. Тое, што і крывулька (у 2, 3 знач.).

спо́гадзь, ‑і, ж.

Абл. Спагада. Але спогадзь і спачуванне .. [айца Кірыла] былі на баку цельшынскага настаўніка. Колас. [Грамабой:] Ніякай спогадзі няма да чалавека. Крапіва. Жаласлівасць расла ў .. [Любе] з самага малку, жаласлівасць і спогадзь да ўсіх слабых. Мурашка.

тракт, ‑у, М ‑кце, м.

Шырокая праезджая дарога. Узбоч ад шырокага тракту, які вядзе ў гандлёвае сяло Піляцічы, ляжыць закіданая снегам вёска Кавенькі. Навуменка.

•••

Страўнікава-кішачны тракт (спец.) — сукупнасць стрававальных органаў жывёл і чалавека.

[Ням. Trakt з лац.]