Verbum

ры́ла, -а, мн. -ы, рыл, н.

1. Выцягнутая пярэдняя частка галавы ў некаторых жывёл.

Свіное р.

2. Тое, што і твар (разм., лаянк.).

У яго не твар, а сапраўднае р.

3. Верхняя выцягнутая частка чаго-н.

Р. бутэлькі.

◊

Ні вуха ні рыла (не ведае, не разумее; разм., неадабр.) — зусім нічога не ведае.

|| памянш. ры́льца, -а, мн. -ы, -аў, н.

Р. ў пуху ў каго-н. (перан.: хто-н. ублытаны ў нячыстую справу; разм.).

печ, -ы, Т пе́ччу, мн. -ы, пячэ́й і пе́чаў, ж.

1. Цаглянае, каменнае або металічнае збудаванне, дзе разводзяць агонь, каб нагрэць памяшканне, згатаваць ежу.

Кафляная п.

Паліць у печы.

2. Спецыяльнае збудаванне для апрацоўкі чаго-н. награваннем.

Сушыльная п.

Доменная п.

◊

Ад печы (разм.) — пачынаць рабіць што-н. з самага простага, з самага пачатку.

Ні да печы ні да рэчы (разм.) — неўпапад, не да месца.

|| прым. пячны́, -а́я, -о́е.

Пячная засланка.

Пячное ацяпленне.

глыну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак., што і без дап.

1. гл. глытаць.

2. Перакусіць або выпіць (разм.).

Глыні трохі перад адыходам.

◊

Глынуць гора (слёз) (разм.) — перанесці многа цяжкасцей.

гру́каць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

1. Ствараць грукат.

Боты грукалі па дашчанай падлозе.

2. Тое, што і грукацца (у 2 знач.).

|| аднакр. гру́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. гру́канне, -я, н.

разапхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., каго-што (разм.).

Піхнуўшы, прымусіць даць дарогу, прыбраць з дарогі.

Р. людзей.

|| незак. распі́хваць, -аю, -аеш, -ае і распіха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

расці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.

1. каго-што. Націснуўшы, раздушыць, расплюшчыць.

Р. ягады.

2. што. Разняць, развесці, расшчаміць (сціснутае).

Р. зубы.

|| незак. расціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. расціска́нне, -я, н.

расшмаргну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што.

1. Рассунуць, развесці ў бакі што-н. зашмаргнутае.

Р. занавескі.

2. Развязаць завязанае пятлёй.

Р. шнурок.

|| незак. расшмо́ргваць, -аю, -аеш, -ае.

бу́хнуць², -ну, -неш, -не; -ні; зак. і аднакр. (разм.).

1. гл. бухаць.

2. Бухнуцца.

Б. з печы на падлогу.

3. Уліць, усыпаць, укінуць адразу ў вялікай колькасці.

Б. жменю солі ў місу.

вы́гнуць, -ну, -неш, -не; -ні; -нуты; зак., што.

1. Сагнуць дугой, надаць сагнутую форму.

В. шыю.

2. Выпрастаць, разгарнуць (разм.).

В. бляху.

|| незак. выгіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і выгіба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

прысту́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.

1. чым. Стукнуць злёгку, у такт чаму-н.

П. абцасам.

2. каго (што). Забіць моцным ударам, выстралам (разм.).

П. здрадніка.

|| незак. прысту́кваць, -аю, -аеш, -ае.